HARKEMA – VVD-statenlid Durk Pool haalt het aloude Zuiderzeespoor uit de ijskast en heeft het op de agenda gezet. Dit plan verdween tien jaar geleden in de la. Het huidige spoor had vanuit Lelystad allang door de Noordoostpolder doorgetrokken kunnen worden naar Groningen, ware het niet dat Friesland tegenstemde en nota bene € 600 miljoen compensatiegeld kreeg. Het nieuwe tracé hoeft voor hem geen Zuiderzeespoor te heten; gedateerd en beladen. Zijn naamsuggestie: Lelylijn.
Waarom moet dit spoor er komen?
‘Vanwege de ontwikkeling van Lelystad met de luchthaven en de toenemende verkeersintensiteit op de A6 en A7. Ik kom er dagelijks langs en in de piek mag je blij zijn dat je tachtig kilometer per uur kunt rijden. Zo’n snelle spoorverbinding is echter niet alleen belangrijk voor het Noorden, maar evenzeer voor de dichtslibbende Randstad. Als je de kaart erbij pakt zie je dat er een hele slinger via Zwolle wordt gemaakt om met de trein van Leeuwarden naar Amsterdam te reizen. Je doet er tweeënhalf uur over, net zo lang als vroeger. In honderd jaar tijd zijn we niks opgeschoten.’
Wat is het tracé?
‘Van Lelystad via Emmeloord, Lemmer, Joure, Heerenveen en Drachten naar Groningen en vervolgens het Duitse achterland in richting Oldenburg, Bremen en Hamburg en dan verder richting Baltische Staten, Rusland en Scandinavië. Plaatsen als Emmeloord en Drachten horen aan het spoor te liggen. Bovendien worden de havens van Hamburg en Rotterdam dan eindelijk per spoor met elkaar verbonden. Het spoor zou een geweldige economische impuls voor de noordelijke regio’s betekenen.’
Wat voor spoor moet het worden?
‘Het hoeft geen hogesnelheidstrein te worden, dat is te duur. Gewoon een goed elektrisch dubbelspoor waarop personen- en goederentreinen 200 km per uur kunnen rijden.’
Hoe zijn de reacties?
‘CU en D66 zijn voor. Linkse partijen reageerden een tikje verbaasd: of ik als VVD-er nu ineens een pleitbezorger voor openbaar vervoer ben. Maar ik ben daar nooit tegen geweest. Je moet gewoon het gezonde verstand gebruiken. Eén trein kan evenveel capaciteit vervoeren als tachtig vrachtauto’s. Ik heb me door een uienboer uit de polder laten uitrekenen dat het traject van Emmeloord naar Rotterdam, 150 km, hem 350 euro per ton kost, terwijl hij voor de oversteek van Rotterdam naar Brazilië waar hij de uien naar exporteert, 100 euro per ton kwijt is. Over land is drieënhalf keer zo duur!’
Doet Friesland hier z’n voordeel mee?
‘Ongetwijfeld. De Randstad is overbevolkt, wordt onleefbaar en onbetaalbaar. Je ziet nu al een tendens dat mensen vanuit het Westen steeds verder het land intrekken om te wonen, het zogeheten waterbedeffect. Dat is goed voor Friesland, want wij hebben ook krimp die gecompenseerd moet worden met nieuwkomers.
Wat kost het?
‘Geschat wordt € 3 miljard.’
Wie moet dat betalen?
‘Het belang van dit spoor gaat over de grenzen heen. Het is ook vooral een Europees verhaal. Verder zal het Rijk een aanzienlijk deel moeten ophoesten en natuurlijk zal ook het Noorden een flinke bijdrage moeten leveren. Maar dat het wat kost hindert niet. Dit is een investering. En met goede investeringen verdampt er geen geld. Integendeel, die leveren geld op.’
Is dit project kansrijk?
‘Ik denk van wel. Kijk, een treinverbinding tussen Amsterdam en Leeuwarden over de Afsluitdijk is letterlijk een gepasseerd station. Dat gaat niet meer gebeuren vanwege de investeringen die in het kader van De Nieuwe Afsluitdijk worden gepleegd.’
Is de uitbreiding van de luchthaven Lelystad wel zo zaligmakend?
‘Volgens mij is er geen andere keus. Je kunt Schiphol niet op slot zetten. Ik beschouw Lelystad trouwens gewoon als een extra baan van Schiphol. In veel landen reis je zomaar anderhalf uur van de luchthaven naar de dichtstbijzijnde stad. Lelystad-Amsterdam stelt qua afstand niks voor.’
