LEEUWARDEN – Friesland is de eerste provincie met een eigen betaalmunt. Alhoewel, betaalmiddel… De munt is al uitverkocht en de bezitters van dit zogeheten Leeuwarder ‘Vijfje’ zullen de munt koesteren en niet uitgeven. De eerste munt werd geslagen voor hotel Post-Plaza aan de Tweebaksmarkt tegenover het Provinciehuis. Nu is geperst een beter begrip dan slaan, want de munt werd gestanst met een ouderwetse, robuuste slingerpers die werd aangezwengeld door burgemeester Ferd Crone (de voorkant) en gedeputeerde Sietske Poepjes (de achterkant). Daar komt een enorme kracht bij vrij en bezoekers moesten op een afstand
blijven, waarschuwde muntmeester Stephan Satijn van Koninklijke Nederlandse Munt.
De bijzondere vijf euromunt is uitgegeven in het kader van Leeuwarden culturele hoofdstad van Europa 2018. In een oplage van 56.000 stuks (50.000 gewone, 1.000 gouden en 500 zilveren). Navid Nuur ontwierp de munt waarop Friese symbolen als het water, een zeilboot, de grutto, sieraden van Mata Hari en het Friese paard staan afgebeeld. Het is tenslotte een herdenkingsmunt waarmee je het leven viert, het momentum beleeft en het verleden eert. Door 3D-techniek bracht hij kleine slijtages aan om de achterkant, waarop houtsneden zijn vormgegeven om oud handwerk met moderne digitale printtechniek te verenigen, ouder te laten lijken.
,,Daardoor krijgt de munt textuur,’’ aldus de ontwerper die zijn eerste expositie in Friesland had. Wellicht dat hij om die reden is gevraagd. In principe werkt Nuur niet in opdracht. Hij twijfelde dus even of hij op het aanbod in moest gaan, maar de opdracht waarin hij carte blanche kreeg was te eervol om te laten schieten.
De munt is een cultuurdrager. De Friezen waren hun tijd daarin vooruit, liet Crone weten.
,,Zij staan aan de oorsprong van de munt omdat de kuststreek een belangrijke handelsregio was en is,’’ sprak hij. De munt bevestigt tevens de status van een ambtsdrager. Groeiende welvaart maakte dat burgemeesters zich een keten van munten en wapens konden veroorloven, zoals Crone toonde. Met de zilveren munt wordt tevens een link met de Friese zilvertraditie gesmeed.
Het persen gebeurde onder het toeziend oog van voormalig premier en minister van Financiën Wim Kok, Minister van Staat. Hij was de eregast in Post-Plaza, dat (saillant detail) door dezelfde rijksbouwmeester – Cornelis Peters (1847-1932) – is gebouwd als Rijksmunt in Utrecht. Kok had zijn vrouw Rita meegenomen. Zij opende 28 april in Franeker een expositie van haar weeftechnieken die een band scheppen tussen haar en Claudy Jongstra.
