‘Fries dammen heeft een grote toekomst’
WAAKSENS –Marten Walinga (51) uit Waaksens is de eerste wereldkampioen dammen Frysk Spul, de damvariant die steeds meer terrein wint. Het toernooi werd gehouden op het stadhuis van Leeuwarden. Walinga, in het dagelijks leven strategisch actief in navigatieapparatuur voor de pleziervaart (Narwal Innovatie), versloeg in een barrage de Rus Alexander Georgiev, negenvoudig wereldkampioen internationaal dammen. De andere finalisten en de nummers drie en vier waren Jelle Wiersma en Foeke Tiemensma. Het WK vloeide voort uit een masterstoernooi tien jaar geleden in Franeker. De ambities zijn groot.
Veel reacties binnengekregen?
‘Voor zo’n kleine sport behoorlijk. Ook uit het buitenland. De huidige damwereldkampioen internationaal spel, Aleksandr Schwarzman, feliciteerde mij. Vanuit de schaakwereld kreeg ik ook felicitaties.’
De internationale inbreng moest komen van dammers uit de ‘reguliere’ damsport, zoals Georgiev.
‘Dat was mooi. Om het Friese spel op de kaart te zetten hebben wij zulke mannen, die heel diep kunnen rekenen, nodig. Net als de Oekraïner Vasyl Ivantsjoek. Hij is wereldkampioen rapidschaak en speelt ons spel ook. Trouwens, topschakers dammen als training omdat in dammen meer diepte zit dan in schaken. Zo dwingen zij zich meer vooruit te denken.’
Wat vinden zij van het Friese spel?
‘Ze zijn enthousiast. Dit spel heeft een grote toekomst, zeggen ze. Daar ben ik ook van overtuigd. De WK-site trok tienduizend bezoekers.’
Gaat de Friese variant het internationaal spel overvleugelen?
‘Die kans is groot. Ik denk dat het over twintig jaar zo ver is.’
Hier moet een grootheid als Ton Sijbrands tranen van in zijn ogen krijgen.
‘Dat denk ik ook. Hij is te oud om nog aan het Friese spel te beginnen, zei hij.’
Waarom heeft het Friese spel zoveel potentie?
‘Omdat de remisekans in dit spel veel kleiner is dan in het internationale spel. Het is totaal verschillend qua tempiberekeningen en strategie. In het Friese spel mag je behalve diagonaal ook horizontaal en verticaal slaan. In de opening van het Friese spel heb je een paar duizend slagcombinaties tegen een paar honderd in het internationale spel, waarin een weeffout zit. Zo werd het Friese spel vroeger in Frankrijk gespeeld maar vonden de Fransen het te ingewikkeld waarna het Pools dammen werd geïntroduceerd en daaruit is het internationaal spel voortgevloeid. Volgens mij had men beter op het kleine bord van 64 velden kunnen blijven spelen. In het Friese spel heb je ook een mooie regel dat je maar drie keer achtereen met een dam een zet mag doen. In het internationaal spel is drie dammen tegen één remise. Bij ons is een dam met een schijf tegenover een dam winst als je de schijf ook tot dam kunt promoveren. Het eindspel van het Friese spel is veel gecompliceerder. Elk vijf schijven op de achterlijn zit vol winstkansen, terwijl je dan in het internationaal spel gemakkelijk op remise afstevent. Zo maken wij de jeugd ook enthousiast voor Fries dammen. Dat vinden ze leuk, vijf tegen vijf.’
Dammen is een oersport, al zo’n vijfduizend jaar oud. Er hebben zich altijd golfbewegingen in deze denksport voltrokken. Het Friese spel raakte begin vorige eeuw uit de gratie. Deze revival is opmerkelijk. Zeker in een damprovincie als Friesland dat vele decennia mondiaal toonaangevend was.
‘Ja, tijden veranderen. Maar vergeet niet dat het Friese spel ook zijn roemrijke periodes had. Honderd jaar geleden werd er om gouden tientjes gedamd. Friezen zijn altijd heel competitief geweest. De kortebaan is daar ook een voorbeeld van.’
Qua organisatie, pr, opleidingen en geld zijn jullie het internationaal dammen al voorbijgestreefd.
‘Wij doen het inderdaad goed. Het Friese damspel heeft een professionele inslag en we krijgen veel ondersteuning. De begroting van het WK bedroeg 30.000 euro, van het NK in Harlingen 25.000 en eenzelfde bedrag was er voor het FK open. Op het WK hadden we een prijzengeld van 10.000 euro. Er was wel een gat, maar dat werd gedicht door een individuele sponsor.’
Hier kan het internationaal dammen alleen maar van dromen.
‘Dat geloof ik graag.’
Vanaf september weer naar de clubavond van De Rûge Wolf in Lollum.
‘Dat zijn gezelligheidsavonden. Het gaat niet om het winnen, maar we zijn fanatiek als we in januari ons traditioneel provinciaal clubkampioenschap in Easterein hebben. Onze club staat met twintig leden wel symbool voor de opkomst van het Fries dammen. Ooit waren we ter ziele maar we zijn in 1961 heropgericht. De wolf is terug in Friesland, haha!’
