‘Spelen met je kinderen: dan ben je vader af’
BEETSTERZWAAG – Al meer dan vijftig jaar staat Joop Wittermans op de planken. Hij is een doorgewinterd, allround acteur die in tal van toneelstukken, tv-series en films heeft gespeeld. Lange tijd heeft hij buiten de provincie gewoond (Groningen, Amsterdam, Drenthe) en twintig jaar geleden is hij weer in Friesland neergestreken. Ook vanwege de betaalbaarheid van een woning hier. Het artiestenbestaan is een onzeker vak. Zo trok de gemeente Heerenveen zomaar de stekker uit de kerstmusical die door de legendarische Rients Gratama een vaste plek had gekregen op de kalender van het Posthuis, terwijl de repetities al waren begonnen. Het stuk werd altijd opgevoerd door een mix van beroepsartiesten, amateurs en jeugd. Weer een kunstpodium voor talent weg.
Joop, die nu de laatste twee weken van het jaar vrij heeft: ‘Zoiets kan mij emotioneren.’
Geboren1 november 1946 in Burgum.
WoonplaatsBeetsterzwaag.
Relatie/kinderen Getrouwd met Machteld Kammeijer, al veertig jaar, twee kinderen: Mads (40) en Margje (38).
OpleidingULO, HBS en de Toneelschool in Arnhem. Na de HBS ging Joop varen op de Holland Amerika Lijn als bediende in de bagage. Omdat daarna de inschrijving voor alle opleiding was gesloten speelde hij in 1966 in het Friese stuk Breit yn de moarnvan Hugo Claus. Vervolgens is hij naar de Toneelschool gegaan.
‘Ik had een Fries accent en een hese stem. Zo kun je nooit naast Ank van der Moer staan, werd me gezegd. Dat hoeft ook niet, antwoordde ik. Dat accent vond mijn spraakleraar geen probleem en door zangles heb ik mijn stem verbeterd en die hou ik in conditie. Daardoor klinkt de stem van een artiest vaak jong.’
Werk/carrièreHonderden producties. De afgelopen tijd speelde hij mee in De Stormruiteren het IJlster openluchtmuziektheater De Wylde Boerinne. Toneelgezelschappen: o.m. Theatergroep Wim Zomer, Noordercompagnie (met o.a. Rutger Hauer), Theaterunie, F.A.C.T. Rotterdam, De Voorziening, Tryater (o.m. Kening Lear). Films: o.m. Soldaat van Oranje, Pastorale 1943, Het Teken van het Beest, Van God Los, De hel van 63. Tv: o.m. GTST, Vrouwenvleugel, Fort Alpha.
GeloofIk ben officieel nog NH-dooplid, maar ik geloof niet.
Politieke partij/voorkeurIk stem wel, wisselend. Meer in de linkse hoek. Zodra het dogmatisch wordt ben ik weg.
HoogtepuntEen buffel in Kenia, tegelijk ook het dieptepunt. Ik gebruik de confrontatie met dit dier tijdens een safari in Afrika als metafoor want ik kan niet zomaar een hoogte- of dieptepunt in het vak en privé noemen. Met die buffel kwam ik oog in oog te staan toen ik na een waarschuwing even om de hoek van mijn lodge ging kijken. Levensgevaarlijk. Een grote ranger legde zijn hand op mijn schouder: come inside my friend, we need you today.
Voorbeelden Ik spiegel me niet gauw aan personen.
Leermeester(s)Teake Wouda, Pyt van der Zee, Pieter de Leeuw.
Beste advies Van beppe: do moast op dy sels passe, jonkje, hwant in oar docht it net foar dy.
InspiratieMuziek en kunst.
EtenVroeger een frikadel-speciaal met een koud blikje bier onder de zon in de namiddag bij camping Stortemelk op Vlieland. Daar kan geen Hilton tegenop. Ik hou van gewoon eten: bruine bonen met spek en een sipel.
DrinkenZwarte koffie met een zoetje. Nee, niet die flauwekul met twintig soorten caffia, espressotjoen noem maar op. Gewoon koffie, net als met een broodje kaas. Vraag mij niet hoe ik dat wil hebben, gewoon oude kaas, niks meer aan doen.
Muziek Mozart.
ConcertDe Stones in de RAI, 1972.
Artiest(en) Bob Dylan, Johnny Cash, Ry Cooder.
TVSport- en actualiteitenrubrieken.
FilmFive Easy Pieces, een roadmovie uit 1970 over theatrale vragen die zich mengen met morele kwesties en het opzoeken van de grenzen door de jeugd, en Gadjo Dilouit 1997 over een Fransman die in Roemenië in een zigeunerwereld terechtkomt.
Toneelstuk Het bijbels stuk Mistero Buffouit 1969 van Dario Fo over Koning Herodes die alle pasgeborenen laat doden om de komst van de Messias te verhinderen.
Acteur/actrice Jack Nicholson, ongrijpbaar.
Krant/tijdschrift/mediumLeeuwarder Courant.
BoekUit mijn jeugd: De ongelofelijke avonturen van Bram Vingerling. Over een jongen die door een drankje onzichtbaar wordt en dan van alles beleefd.
GadgetIk heb altijd een mes bij me. Ik ben een Wâldman, hè? Maar waarvoor weet ik niet. Pake Sybrenen beppe Saakjezouden op een avond ergens naar toe toen pake ontdekte dat hij zijn mes niet bij zich had. Ging terug om het op te halen!
App Parkeer-app.
Sport Voetbal en wielrennen. Passief dan. Trainen doe ik een keer per week met fitness. Vroeger zwom en bokste ik om mijn beide schouders waar ik aan geopereerd ben in conditie te houden.
Hobby’sGeen tijd voor. Ik heb van mijn hobby mijn werk gemaakt en stilaan maak ik van mijn werk mijn hobby.
VervoerDe auto, Een Hyundai. Zeg maar een makkelijke trekker.
VakantieAan zee, binnen- of buitenland. Maar ik kom er niet in, te koud, te gevaarlijk.
Doen met een miljoenEerst maar eens de hypotheek aflossen.
Blij vanBlije mensen.
Somber van Sombere mensen.
Hekel aanUitzonderingen daargelaten: politici en bestuurders.
Kan niet zonderOnze hond, een Doedel Australian. Mensen met een allergie voor honden hebben van deze geen last. De vader was hulphond. Ik was stervensbenauwd voor honden en dat ben ik kwijt sinds we zelf een hond hebben.
Wat moet anders?Kunstbeleid.
Over vijf jaarGeen Trump meer.
Platteland of stad?Platteland.
ArtiestenbestaanSpannend, maar sociaal arm.
Alcohol (De Zuipkeet)De Zuipkeetis een theatervoorstelling over de gevolgen van drankmisbruik in een Fries gezin met een zoon en een dochter, gespeeld door mijn eigen kinderen. Heel confronterend, het was een soort afrekening met Koning Alcohol. Hier een borreltje en daar een borreltje en tussendoor bleef ik ergens slapen. De excuses die ik aanvoerde – het is mijn karakter, ik heb het nodig om af en toe de zorgelijke kant van het leven opzij te zetten – waren onzin. Door het succes van Kening Lear leefde ik in een roes. Ik reed met m’n auto in de sloot. Ze hebben me thuis aangepakt. Vooral Margje was ontzettend boos. Toen ben ik gestopt met drinken. Het was een hel. Je vriendje is weg hè. We zouden op vakantie en ik weet nog dat ik dacht: jezus, ik kan geen pilsje drinken, hoe ga ik dat volhouden in godsnaam.
Spelen met Margje en Mads Dan ben je vader af.
