HONGKONG – Ben je eenmaal bij de Hongkong Sevens geweest, dan hoef je nooit meer voetbal te zien, of Ajax moet spelen. Wat een schitterende sport is dat! Velen zullen zich afvragen: wat is dat eigenlijk, Sevens? Wel, dat is rugby maar dan zeven tegen zeven.
Gewoon rugby is al prachtig, maar Sevens – zeven spelers in plaats van vijftien – slaat alles. Sevens, ook geduid als 7’s is snel, een opening is gauw gevonden, de rushes zijn indrukwekkend, de wedstrijden duren kort (twee keer zeven minuten) en zonder pauze rennen de volgende teams alweer de pitch op. Om die reden is de sport in 1883 ook ontstaan: als toetje na de reguliere rugbycompetities om alle teams op één dag tegen elkaar te laten uitkomen. 7’s wordt gespeeld in Frankrijk, Engeland, Zuid-Afrika, Nieuw-Zeeland, de VS, de Verenigde Arabische Emiraten, Singapore en Hongkong dus, waar de Fiji’s in de finale van Frankrijk wonnen.
In deze voormalige Britse kroonkolonie maken ze er een spektakel van. Veel Hongkong-chinezen komen er niet op af, maar wel expats van over de hele wereld. Op de zuidtribune verschijnen ze in de meest vreemde uitdossingen. Hoe 7’s wordt gebracht is een les voor de hele sportwereld. Grote beeldschermen brengen alles close in beeld: runs, tackles, try’s. Onderbrekingen zijn niet saai want swingende jaren zestig, zeventig en tachtig-muziek (geen rap of hiphop!) zwepen het publiek op. Interacties met de toeschouwers (Mark the moment with a kiss!) houden de crowd in de ban. En anders is er wel een band of topartiest die live en vanaf een speciaal podium het hele stadion in vervoering brengt. Wat opvalt is hoe tactisch en intelligent er gespeeld wordt, maar ook hoe hard en snel natuurlijk. Over de arbitrage wordt niet gezeurd. De presentatie van de teams gebeurt met gevoel voor show en het livecommentaar bij de wedstrijden is informatief en onderhoudend. Zo breng je sport aan de man. Geen tel is het saai.
In de catacomben vloeit het bier rijkelijk. Plasticpullen die je kunt kopen voor statiegeld hou je de hele dag bij je. Bestellen doe je per vijf liter. De wc’s zijn brandschoon en de service van duizenden medewerkers uit deze wereldstad is top. Wat een entourage!
Friezen tref je er natuurlijk ook, want Friezen zie je over de hele aardbol. Vaste gast bioj de Sevens is het fenomeen Bartele Santema uit Langweer, die in Jakarta vijf grote bars exploiteert, een stroopwafelbakkerij, een blad voor de zakelijke en toeristische markt en een internationale business in oude kaarten en affiches. Vijf jaar geleden keerde hij met zijn Indonesische vrouw Roosna 25 jaar terug naar onze provincie om zijn drie kinderen in gezonde Friese lucht te laten opgroeien. Maar vooral als je ’s winters door de Buorren waar hij woont een kogel kunt afschieten, verlangt hij naar de Gordel van Smaragd, naar de zwoele avonden, de dampende cafés, de hectiek van de stad en de ontzettend aardige vrouwen.
‘Als elke Nederlandse man met een Indonesische vrouw zou zijn getrouwd, waren er helemaal geen scheidingen meer,’ merkte hij eens op. Bartele verbaast Indonesische vrouwen, die hij er in Azië zo uitpikt. Ze beginnen spontaan te gillen als hij ze in inlandse talen zonder accent aanspreekt. Dat verwachten ze niet, al helemaal niet van een blanke.
Bartele, afkomstig uit Wytgaard, had zijn oude schoolkameraad Gert-Jelte Bokma van Tsienzerbuorren als reisgenoot. Gert-Jelte is senior software-engineer bij Engie. Voorafgaand aan de 7’s bezochten ze de vroegere Portugese eilandstaat Macao, dat nu tot China behoort maar nog altijd een status aparte heeft en waar je niet zomaar in kan. Macao is ’s wereld grootste gokparadijs met vijftig maal de omzet van Las Vegas! In een van de honderden gigacasino’s is de binnenstad van Venetië nagebouwd, compleet met hemel, water, gondels en zingende Italiaanse roeiers.
Ze troffen in Hongkong Stadium oude bekenden als Australiër Rob Fletcher, die jaren bij Philips heeft gewerkt en tweemaal een periode in Drachten gestationeerd is geweest. Met Fletcher kun je de hele dag lachen. Andere Friezen waren Johan Lodewijk van Het Bildt (uit de aardappelfamilie), general manager bij Hiware in Shanghai, en advocaat Ralph Ybema. Wie zich ook bij de groep voegden waren Koos Breen en Rikus Lie. Koos was tot 1998 in diverse internationale managementfuncties bij Philips werkzaam en van 1998 tot 2007 lid van de raad van bestuur bij Van Leeuwen Buizen, waar hij nu nog commissaris is, evenals bij kantoorinrichter Ahrend (voorzitter), kunststofproducent Teijin Aramid (Twaron) en vetsmelter Koninklijke Smilde in Heerenveen, waar hij de nieuwbouw door Jorritsma Bouw met interesse volgt.
‘Een prachtig familiebedrijf,’ aldus Koos, die samen met Anneke Smilde (dochter van wijlen Dirk) in de raad zit. Zoon Arend, voorheen technisch directeur, is onlangs uit de onderneming getreden.
De Nederlands-Indische Rikus Lie woont in Haren en zijn familie heeft in Earnewâld een zomerhuisje.
‘Een klassiek, klein huisje uit 1922, helemaal van hout en zonder gas. Wij zijn onze tijd vooruit,’ lachte Rikus, die altijd in het buitenland voor Shell heeft gewerkt. Bij dezelfde onderneming werkte (in het buitenland) geoloog Henk Groeneveld, ook present op de 7’s-reünie.
Over de klimaatgekte schudde hij zijn hoofd: ‘Je hoort en leest veel onzin. Men weet niet eens wat de concentratie kooldioxide in de lucht is (0.04%) en wat meer of minder bijdraagt aan CO2 en klimaatopwarming. Hou dan maar op.’
In Friesland wordt men steeds meer anti-landbouw, niet wetende dat een stadsvijvertje per jaar meer methaan uitstoot dan 200.000 auto’s. Terug willen naar het moeras is hilarisch.
Rikus hoorde het met belangstelling aan: ‘Ik ben begaan met de Friese natuur. Zo zet ik mij in voor Nationaal Park De Âlde Feanen. Nergens wordt zo goed op de natuur gepast als in Friesland.’
Ondertussen ging het rugby gewoon door waarna de dag werd besloten met een diner in een Hongkongs schaal- en schelpdierenrestaurant. (AvK)
