Anke Bijlsma (48) geeft de noordoostelijke regio van Friesland een flink culturele boost. Ze is betrokken bij tal van projecten, zowel creatief als zakelijk. Als actrice, regisseuse en choreografe heeft ze haar sporen verdiend. De laatste twaalf jaar reisde ze met haar theatergezelschap Ach, Mea Culpa door Friesland en vorig jaar met de productie ‘Krediet’ ook door de rest van het land. Dit jaar doet ze samen met David Lelieveld (Pier21) en dirigent Arnaud Oosterbaan (Nootstroom) de productie van de Wadopera ‘Peter Grimes’ in Paesens-Moddergat medio september, naar de muziek van componist Benjamin Britten en het verhaal over een vissersgemeenschap in Engeland. Dat wordt een mega-muziektheatervoorstelling (8 opvoeringen, 15.000 kaarten) waaraan behalve professionals ook amateurzangers, figuranten en vrijwilligers meedoen. De bevolking een podium geven vindt Anke belangrijk.
Anke, getrouwd met zanger/beeldend kunstenaar/schilder Gerrit Breteler met wie ze op een boerderij in Nes woont, zet zich tevens in voor culturele voorzieningen in haar regio.
‘Die zijn noodzakelijk om krimpgebieden in leven te houden,’ zegt ze.
Van het vroegere garnalenfabriekje in Moddergat maakte zij een cultureel bolwerk met een volledig jaarprogramma. De voormalige gereformeerde kerk in Nes uit 1925 (bouwstijl Amsterdamse School) was ook een voorbeeld van maatschappelijk vastgoed dat niet leeg mocht komen te staan, niet mocht verpauperen. Eind 2018 was het project klaar en nu is de in stijl gerenoveerde Theaterkerk Nes een broedplaats voor ideeën en een ruimte voor allerlei podiumkunsten, congressen, vergaderingen, presentaties, teambuildings, workshops, ja zelfs begrafenissen. Aan vooral dat laatste is lokale behoefte. Mensen willen een herdenkingsdienst in de eigen vertrouwde streek kunnen houden waardoor het draagvlak onder Theaterkerk Nes wordt versterkt.
Vrienden vroegen Anke of zij de kerk wilde exploiteren.
‘Zij kochten via hun investeringsmaatschappij de kerk en stelden mij in staat een plan van aanpak op te stellen. Geweldig dat mensen die draagkrachtig zijn hun maatschappelijke betrokkenheid zo genereus tonen,’ aldus Anke, die thans directeur is van Theaterkerk Nes.
Er was na de aankoop flink meer geld nodig en dat vond Anke via een Leader-subsidie die bedoeld is voor projecten die de leefbaarheid van plattelandsgebieden verbeteren en de regionale economie versterken. Het werd een lang traject maar de volhardende Anke slaagde er met behulp van SNN (Samenwerking Noord-Nederland) in om het project te realiseren. Drie ton is er geïnvesteerd in installaties, verbouwing, verwarming, theatertechniek, stoffering (gordijnen voor akoestiek, verduistering en behaaglijkheid), maar ook in de aanbouw van een theaterschuur onder prachtige, natuurlijke architectuur van Hans Achterbosch. De uitbouw van de totaal opgeknapte horecaruimte/buffetbar Het Lokaal is eveneens geslaagd. Daar vinden regioactiviteiten plaats en er worden bijvoorbeeld yogalessen gegeven. De consistorie waar de lucht van sigaren nog hing, is omgetoverd tot visagie/kleedkamer met garderobe en spiegels. Nes heeft een klein dorpshuis en dat blijft ook open, maar ‘alles wat daar niet kan gebeurt hier’, zegt Anke.
Zij heeft op de culturele terreinen van muziek, theater en literatuur programmalijnen voor drie doelgroepen ontwikkeld: de regiobewoners, de toeristen en de liefhebbers/geïnteresseerden. Soli deo Gloria, popkoor Opus Trije, Scroodge in Friesland; er wordt door professionals en amateurs een keur aan optredens verzorgd, zoals ook door de Band of Bretelers (Gerrit, zoon Hylke, Durk Slager, Peter van der Zwaag en Peter Krakou).
Anke zoekt en vindt de verbinding: ‘Wij wonen en leven hier. Krimp heeft een negatieve connotatie maar ik zie juist een transitie. De oude sociale structuren van werken en leven veranderen en moeten worden getransformeerd. Dat kan door te investeren in culturele dynamiek, in sociaal-maatschappelijke en medische voorzieningen als een huisartsenpraktijk en een polikliniek, en in betere infrastructuur. Dit is een interessant proces. Dan ook wil de jeugd terug en dat is al merkbaar. Mijn dochter Anne-Goaitske gaat na vijf jaar Amsterdam hier weer wonen. Jeugdige vrijwilligers stropen hier zelf de mouwen op om een dorpsfeest te organiseren. Ouders worden door hen als vrijwilligers ingezet zodat ze zelf het feest kunnen vieren. De Mienskip leeft!’
Er zijn tal van ontwikkelingen die daar in dit UNESCO Werelderfgoed (het Wad) met drie nationale parken rondom, op wijzen.
