Naam Klaas de Leeuw | Leeftijd 69 | Woonplaats Oranjewoud | Burgerlijke staat Gehuwd met Japke Mast, twee zoons: Eddie (46) en Johan (44) | Functie Ondernemer, investeerder en commissaris Van Wijnen Groep NV, commissaris bij meerdere ondernemingen en instanties | Locatie Golden Tulip Hotel Tjaarda Oranjewoud | Gastheer Tjitte de Wolff | Chef-kok Joram van der Staaij | Bediening Edwin Vlietstra
In hoeverre speelt geld een rol in uw leven? Ik had vroeger één ding in mijn kop: onafhankelijk zijn. Dat was mijn drive. En dat is gelukt. Voor de rest is geld voor mij altijd een middel geweest, nooit een doel. Privé heb ik weinig eisen. Knap wonen en een knappe auto, dat is het wel. Hobby’s heb ik niet, alleen een beetje golfen en lezen. Toen ik eens mijn huis in Tijnje verkocht voor omgerekend € 125.000 gebruikte ik dat geld voor de zaak en ging ik in een huurhuis in een blokje van zes wonen. Geen probleem voor ons. Ik heb altijd gewerkt aan een sterk eigen vermogen van de zaak. Privé, vrouw en kinderen, is heilig voor me. De zekerheid om dat veilig te stellen bouwde ik in door defensief te begroten. In zaken moet je minder angst voor schuld hebben. Ik heb altijd op de rand gelopen, maar financieel heb ik nooit problemen gekend. Wij zijn altijd blijven aflossen. Hoe kom ik zo snel mogelijk weer van een schuld af, stelde ik mij ten doel. De wereld van nu is anders, hoewel men langzaam ontwaakt uit de dromerijen.
Uw vader was aannemer in Tijnje en u bent zijn voetsporen getreden. Lag dat voor de hand? Mijn broer Freerk en ik hebben alles in de praktijk geleerd. Wij waren entrepreneurs. In zekere zijn was het logisch dat wij hem ging helpen in wat toen nog een dorpsaannemerij was. Henjo Hielkema, al sinds mijn jeugd een vriend van mij, ging wel leren. Hij heeft Nyenrode gedaan. Later is hij trouwens president-commissaris bij Van Wijnen.
Waar dankt u uw succes aan? Bij de les blijven, pragmatisch denken en doorzetten. Verder is het succes van mijn ondernemersleven ondermeer te danken aan mijn broer Freerk, die in zijn functie van directeur productie als een bok op de haverkist zat, en aan de geweldige mensen om mij heen, zowel zakelijk als privé. Je kunt niks in je eentje. De tijd was ons trouwens goed gezind. Een interval begin jaren tachtig uitgezonderd, hebben wij alleen maar economische groei meegemaakt.
Nooit in de put gezeten? Toch wel. Wij hadden nog maar kort de zaak van mijn vader overgenomen toen we met de personeelsvereniging, tien man sterk, gingen karten in Zwolle. Het kon natuurlijk niet zo zijn dat de baas zou verliezen. Het ging hard tegen hard. Op een gegeven moment werd ik in de zij geramd en bleek in het ziekenhuis dat mijn bekken op verschillende plaatsen was gebroken. Toen dacht ik op dat moment: ik ga failliet. Ik heb een jaar op krukken gelopen. In het ziekenhuis hielden we bouwvergaderingen in een ontruimde medicijnkamer omdat daar een telefoon was. Zo kwam ik er weer bovenop. We hebben heel hard gewerkt. Bijna nooit thuis. Achteraf denk ik vaak: wat hebben onze vrouwen veel moeten incasseren.
Wat bent u voor een man? Ik ben een generalist. Iemand die altijd de grote lijnen in de gaten probeert te houden. Tegenwoordig zie je praktisch alleen maar specialisten. Die heb je op alle terreinen nodig, maar we, de maatschappij bedoel ik, zijn in de bezetting van de kaders daarin doorgeschoten.
Wat voor slag mensen trok u aan? In het begin in de uitvoering bij voorkeur boerenzonen met een MTS-opleiding. Jongens die met vroeg opstaan en hard werken waren opgegroeid, die nuchter konden denken én die verantwoordelijkheid durfden dragen. Vooral dat laatste vonden wij belangrijk. Helaas is dat veranderd. Vroeger deed je bijvoorbeeld rechtstreeks zaken met de directeur gemeentewerken. Tegenwoordig wordt, met name door de politiek, dure advisering ingehuurd omdat men zelf zo weinig mogelijk verantwoordelijk wil nemen.
Waardoor meer regelgeving ontstaat? Vreselijk! Een voorbeeld. Ongeveer 40 jaar geleden bouwden wij een complete woning met alles erop en eraan voor ƒ 19.000 voor de heer Koelstra in Gorredijk. Het contract bestond uit een A4’tje met één tekening waar alles op stond. Dezelfde opdrachtgever kocht onlangs een penthouse waarvoor een contract van ca. 20 bladzijden en zo’n vijf tot tien tekeningen nodig zijn. Dit is één van de huidige problemen in de bouw. Het onderling vertrouwen in deze samenleving is afgenomen en men laat zich wijsmaken dat alles vanuit een puur juridisch formele houding op papier moet. We hebben met zijn alleen een claimcultuur gecreëerd, wat alleen maar leidt tot meer bureaucratie en minder eigen initiatief en verantwoordelijkheid. Wij hebben teveel politiek, regelgeving, ambtenarij, teveel managers en praters, en te weinig doeners.
Hoe kijkt u aan tegen de financiële crisis? West-Europa heeft een ongekend hoog welvaartspeil bereikt dat absoluut geen stand houdt als er niet snel drastische maatregelen worden getroffen. Blijven lenen en schulden stapelen heeft nooit gekund. De euro heeft in de minder economisch ontwikkelde landen van de EU de gewone man weinig of niks positiefs gebracht. Een klein voorbeeld. Wij hebben een tweede woning in Portugal. Daar zie je de kleine boeren, die voorheen sinaasappelen verkochten aan de plaatselijke supermarkt, dit niet meer doen omdat alleen Spaanse sinaasappelen zijn gekwalificeerd en derhalve verkocht mogen worden. Deze kleine Portugese boeren laten hun oogst nu op het land verrotten. Met dank aan Europese regelgeving. Nog een voorbeeld. Spanje heeft maximaal gebruik gemaakt van de Europese subsidies. Met als gevolg dat het wegennet gigantisch is uitgebreid. Zelfs zodanig dat je in sommige delen van het land op prachtige snelwegen bijna geen auto tegenkomt. Een grote fout is gemaakt bij de te snelle uitbreiding van de EU en het invoeren van de euro. Als we met de oorspronkelijke twaalf lidstaten voldoende tijd hadden genomen aan de samenwerking en het invoeren van de euro, was er misschien een werkbare situatie ontstaan. De uitbreiding met landen met ondoorzichtige economieën, sociale achterstanden en grote cultuurverschillen, plus daarbij nog het loslaten van de 3% BNP-norm zal naar mijn mening leiden tot grote financieel-economische problemen en vooral en tot sociale onrust, een nog groter gevaar.
U bent ook betrokken bij Tjaarda. Wat heeft u met de restaurantsector? Tjaarda is voor Heerenveen en omgeving een belangrijke pleisterplaats die bekendheid geniet door het hele land en bovendien een grote werkgever in de horecasector is. Mijn hele leven heb ik doordeweeks vaak buiten de deur gegeten. Dikwijls koppelde ik afspraken aan een lunch of diner. Dat zijn andere gesprekken dan op kantoor. Wat minder formeel, maar wel indringender, en aangenaam. Ik hou van goed eten, zonder overbodige liflafjes. Zoals men nu bij Tjaarda kookt.
MENU Voorgerechten - Tartaar van gerookte zalm net een crumel van zuurdesem, zoetzure biet en limoenmayonaise - Kabeljauwstaartfilet met hutspotgroente, aardappelmousseline en zilverui | Hoofdgerecht USA Black Angus: gebraden runderlende met osseworst, polenta, bosui, bundelzwammen en aceto boterjus | Dessert Mocca - Wijn: Vina Ardeanza Reserva Especial 2001 Rioja: La Rioja Alta , S.H.
