Een hoogtepunt in zijn leven was het, de uitreiking van een eredoctoraat door de TU Delft aan Jos Paques (63). De grootaandeelhouder van het gerenommeerde watertechnologiebedrijf in Balk ontving op 10 januari deze eer voor zijn verdiensten in het industrieel toepassen van wetenschappelijk onderzoek. Paques BV ontwikkelt duurzame technologieën op het gebied van waterzuivering, energieproductie en het terugwinnen van waardevolle grondstoffen met behulp van bacteriën. Het bedrijf is wereldwijd actief en plaatste al 850 waterzuiveringsinstallaties. Onlangs werd bekend dat de Duitse investeerder en één van de rijkste vrouwen van Europa, Susanne Klatten (wier vermogen door Forbes wordt geschat op € 14 miljard), een belang van 20% heeft genomen in Paques.
Hoe kijkt u terug op de feestelijkheden? ‘Een onvergetelijke dag vol ceremoniële rituelen. Traditiegetrouw worden eredoctoraten van de TU Delft uitgereikt op de verjaardag van deze universiteit, de 170e dit jaar. Veertig hoogleraren in toga, speeches van de rector magnificus en mijn promotor, 800 gasten, een receptie en een diner. Het was geweldig. Extra bijzonder was dat ik, gestoken in rokkostuum, werd begeleid door twee paranimfen in de personen van mijn zoon en dochter, beide afgestudeerd aan een Technische Universiteit, Delft en Twente. Ik ben zeer trots op deze onderscheiding, een waardering voor mijn carrière en het bedrijf.’
Bent u zelf een Delftenaar? ‘Ik heb alleen een diploma van de mulo op mijn cv staan. In de loop der jaren heb ik mijzelf de technologische kennis eigen gemaakt.’
Hoe bent u dan op dit gebied terecht gekomen? ‘Ik ben begonnen in silobouw en ging later door in mestvergisting, maar dat was begin jaren ’80 een moeilijke markt. In het programma Tros Aktua zag ik een interview met de Friese hoogleraar Gatze Lettinga. Hij had een technologie ontwikkeld om industrieel afvalwater te zuiveren en om te zetten in biogas. Ik heb hem gebeld en vervolgens die technologie in de markt gezet. Dat is de basis van Paques en die markt groeit nog steeds. We hebben vestigingen in Brazilië en China. Negentig procent van onze omzet wordt in het buitenland gerealiseerd en daarvan meer dan de helft buiten Europa. Naast het zuiveren van afvalwater is het ontzwavelen van gas ook een belangrijke activiteit waarvoor wij een joint venture zijn aangegaan met Shell. De aarde is één grote recycling machine. Paques ontwikkelt technologieën die simpelweg natuurlijke processen uitvoert, maar dan sneller.’
Wat is uw drijfveer? ‘Mijn levensmotto is: Bouwe is libje. Bouwen aan een onderneming en dan bij voorkeur in een groeiende markt. Maar even belangrijk is dat je onderneemt in een markt waar je persoonlijke betrokkenheid voelt. Ik vind het zeer bevredigend dat wij in een markt zitten die maatschappelijk nut heeft.’
U heeft zich in 2003 teruggetrokken uit de dagelijkse leiding van Paques. Waarom? ‘Als algemeen directeur ben je de kapitein op het schip. Maar het schip werd groter en groter. Inmiddels zijn er ruim 400 mensen werkzaam bij Paques. Ik ben meer een man van strategie en niet voor de operationele leiding. Er zijn anderen die dat beter kunnen en dan moet je in het belang van het bedrijf die rol overdragen. Ik ben als aandeelhouder en adviseur nog steeds nauw betrokken bij de onderneming. En dat blijf ik ook.’
Onlangs werd in Heerenveen een conferentie gehouden over de kansen en perspectieven van een biobased economy in Noord-Nederland. Wat is uw visie? ‘Ik ben zeer positief over de kansen van een biobased economy die met name in Noord-Nederland mogelijkheden biedt. De basis van een biobased economy is de koppeling van natuur en landbouw aan technologische innovaties om biomassa te creëren. Ik ben ervan overtuigd dat die groene economie realiteit wordt.’
Wat is uw advies aan bedrijven die zich op deze markt begeven? ‘Alles draait om het vertalen van kennis in toepassingen. We hebben in Nederland veel kennis bij instituten als Wageningen University & Research en de TU Delft. Aan de bedrijven de taak oplossingen te bieden voor het toepassen van deze kennis. Dat kost tijd en geld en dat wordt altijd onderschat. Wil je succesvol zijn dan moet je een lange adem hebben. Persoonlijk denk ik dat familiebedrijven het meest geschikt zijn. Die denken meer op lange termijn en gaan niet voor het snelle gewin. Bovendien heerst daar meer een mentaliteit van doorpakken en aanpakken. Gewoon doen.’
U bent inmiddels de zestig gepasseerd. Tijd voor pensioen? ‘Geen denken aan. Ik blijf doorgaan en zal bij leven en welzijn nooit helemaal stoppen. Er is nog zoveel te doen. Ik zeg altijd: Als je werk je hobby is, ben je altijd vrij. De Britten hebben een mooi spreekwoord dat wat mij betreft veelzeggend is: Old soldiers never die, they just fade away.’
