SCHIERMONNIKOOG – Voor klassieke muziek hoef je al lange tijd niet meer alleen naar de concertzaal. Op de meeste verrassende locaties kun je klassiek beleven. Een nieuwe ontdekking is de Zuidertoren op Schiermonnikoog. Daar verzorgde cellist Florent Maigrot van het Noord Nederlands Orkest het eerste soloconcert in de toren. Hij speelde in het kader van het 100-jarig jubileum van de Nederlandse Bach Vereniging de 3e suite in C.
De twee andere (experimentele) stukken die Florent speelde waren Capriccio per Siegfried Palm van de Poolse componist Krzysztof Pendericki (1933-2020) en Plainte van de geboren Pool Piotr Moss (1949) die sinds 1984 Frans staatsburger is. Pendericki’s compositie is een belevenis om te beluisteren. Je hebt er de hele cello voor nodig. Florent tokkelde en drumde op klankkast en toetsen, raakte de snaren over het hele staartstuk en toch was deze draaikolk aan klanken in al haar chaos samenhangend dramatisch. Onheilspellende muziek die zich leent voor filmsoundtracks. Florent voelt grote affiniteit met gedurfd modern werk.
NNO
Florent groeide op in Versailles waar hij vanaf zijn negende studeerde aan het conservatorium. Hij maakte naam met het vertolken van composities voor cello en elektronica op het Parijse muziekinstituut IRCAM. Sinds 2012 speelt hij bij het NNO en sinds 2014 is hij aanvoerder van het orkest. Florent bespeelt een cello van 1862 van Parijzenaar Claude Victor Rambaux.
Etty van der Veer was namens de Stichting Evenementen Om de Noord de gastvrouw. Er waren 20 mensen. Meer stoelen kun je er namelijk niet kwijt. De akoestiek is uitstekend. De kamermuziek kwam helemaal tot haar recht.
Museum Zuidertoren
Etty’s partner Ger van Langen vertelde vooraf over de 36 meter hoge Zuidertoren die in 1853 is gebouwd in één lichtenlijn met de Noordertoren één kilometer verderop zodat schippers veilig het zeegat tussen Schier en Ameland in konden varen. Nadat de techniek van het draailicht zijn intrede had gedaan en de Noordertoren in 1909 van zo’n licht werd voorzien, raakte de Zuidertoren buiten functie. In de Eerste Wereldoorlog was de toren een luisterpost van de Duitsers en in de Tweede Wereldoorlog diende ze als radiostation voor de bezetter. Na de oorlog nam het waterbedrijf de toren in gebruik. Er werd in 1950 een negen meter hoge waterbak in geplaatst waardoor de toren alleen tot de eerste verdieping te beklimmen is. De drinkwatervoorziening eindigde in 1985. Zeven jaar later kocht KPN de toren en gebruikte hem als zendmast. Onderhoud werd er nauwelijks aan gepleegd met als gevolg dat de toren afbladderde en, in de woorden van Van Langen, ‘KPN-groen begon te worden’. Hij gaf de stoot tot oprichting van de Stichting tot behoud van de Zuidertoren op samen met partners kon de Zuidertoren in 2018 worden overgenomen. Groot onderhoud en een mede door Sikkens gefinancierde schilderbeurt zorgde ervoor dat de toren weer toekomst heeft en nu als naam draagt Museum Zuidertoren.
High Low
Cultuur vormt nu de basis van het monument. Voor volgend jaar staan in maart, april en mei weer drie concerten gepland op elke derde zondag van de maand. Komend jaar staat de toren in het teken van het project High Low. Dat is een initiatief van de festivals Into The Great Wide Open en Oerol. High Low houdt in dat op de toren een jaar lang dagelijks lichtkunst wordt geprojecteerd. Dat gebeurt tijdens de avondschemering en duurt 24 minuten. Dat zit zo: als de zon zes graden onder de horizon is gezakt spreek je niet meer van ‘civil twilight’ maar van ‘nautical twilight’. Het duurt 24 minuten dat de zon twaalf graden onder de horizon is. Deze nautical twilight is in de astronavigatie het moment om sterren te schieten omdat het dan licht genoeg is om de horizon en donker genoeg om de sterren te zien. Van 1 juli 2022 tot 1 juli 2023 laten zes kunstenaars gedurende twee maanden hun licht op de toren schijnen. Verder organiseert de stichting met ANBI-status exposities. Alle reden om een bezoek aan Schier te brengen.
In september is er een torenfestival met het NNO.
Ineke van Gent
Al deze mooie activiteiten ten spijt, kampt men op het eiland met een burgemeester (Ineke van Gent, GroenLinks) die te stads en te star is. Wel graag een windpark op zee willen, maar niet de kabels accepteren. Dat soort dingen. Wel een speeltuin met staal en plastic, maar geen boomstambankjes in de duinen, wel fitnessapparatuur in de openbare ruimte, maar geen tourniquette bij de toren voor de museumfunctie, geen schapenhek rond de toren, wel prikkeldraad. Meedenken kan ze niet, stellen bewoners. De tourniquette kwam de stichting zelfs op een boete van drieduizend euro te staan.
Onderwijl hebben automobilisten, bussen en taxi’s last van lelijke drempels en dukdalven die gevaarlijk zijn voor fietsers. In coronatijd zette Van Gent heel Schier op slot.
‘Dit is het eiland van de gemiste kansen,’ verzuchtte
Zuidertoren-buurvrouw Josiene Olgers.
