HEMELUM – Friesland is rijk aan streekproducten. Eentje die eruit springt is de Aprillis-appelcider van Hâld Moed Cidery in Hemelum. Een onderneming/liefhebberij van Yde Yntema, die de cider maakt op de boerderij van zijn moeder. Hij was voorbestemd om de melkveehouderij over te nemen maar hij vond het boeren al gauw te intensief. Hij kreeg verkering met een Franse vrouw en kwam in Engeland als data-analist terecht. Thans werkt Yde voor British Telecom. Cider maken is een midlifehobby, lacht Yde, maar het is wel serieuze business voor hem.
Engeland kent een cidercultuur, net als de Baltische staten, Noord-Spanje, Bretagne, Normandië en Duitsland, waar de cider ‘Apfelwein’ wordt genoemd. In Nederland is cider vrij onbekend en dus ook vrij onbemind. Maar appels groeien hier goed, dus ja, waarom geen cider? Dat dacht Yde ook. Toen hij een reportage over Nederland las besloot hij in overleg met zijn vrouw de stoute schoenen aan te trekken. Dat was in 2015. In dat jaar plantte hij naast de boerderij zijn eerste bomen van verschillende rassen, daardoor smaakt de cider beter. Zo is de Dabinett als handappel niet te eten maar wel heel geschikt voor cider. De ciderappel bij uitstek is de Kingston Black, de enige waarvan je een single variety (cider van één appelsoort) kunt maken. En anders kom je in de blends en dan kun je aan de smaak gaan werken. Na lang cultiveren maakt hij nu uitstekende cider van Friese grond.
Het proces begint bij appelbomen op goede grond. Niet dat de boom kieskeurig is. Maar een tikje lemig, kleiig en venig en zanderig is prima. De Gaasterlandse bodem leent zich er dus voor. Yde maakte een voorzichtig begin met wat provisorische apparatuur. Met een keukenmachine begon hij te experimenteren. Nadat de appels op de boomgaard zijn geplukt, verdwijnen ze in een vat. De pulp wordt verwarmd tot 15 graden en dan begint het te fermenteren. De suikers worden omgezet in alcohol en na twee weken is er cider. Yde komt zo’n vijf keer per jaar over uit Engeland om de bedrijvigheid in goede banen te leiden. Hij wordt geholpen door Gerrit Harmen Rypmaen Ties Gerbrands, twee jongemannen uit Folsgare die cider onder eigen label maken (Middelsee Folsgeare, de naam van hun bierbrouwerij).
Eén van de afnemers van Aprillis is Harmen Ligthartvan restaurant De Hinde in Hindeloopen. Hij is het levende uithangbord van het Friese streekproduct. Deze non-conformist onder de top-chefs doet geen concessies aan kwaliteit en eerlijkheid en hij zet graag wat origineels en natuurlijks op tafel.
‘Van zo’n product van Hâld Moed zou iedereen moed moeten krijgen,’ aldus Harmen.
