SNEEK – Friesland is het land van de beerenburg, maar er is maar één Kening fan it lân en dat is de geheime kruidendrank van de firma Wed. S. Joustra & Zn. in Sneek, in de volksmond ‘De Weduwe’ genoemd. Zanger Piter Wilkens zweert erbij. Eindelijk heeft hij zijn beerenburgboek, dat in de monumentale slijterij/distilleerderij aan het Kleinzand ten doop werd gehouden, in een van de oudste panden van Sneek (1484).
Piter heeft de beerenburg al heel vroeg in zijn carrière, destijds nog geen 20 jaar, bezongen (Beerenburg Blues, 1977) en later schreef de singer/songwriter de klassieker in de Friese rockmuziek De Bearenburch is Myn Sjirurch, een ode aan de Weduwe. De laatste titel is ontleend aan zijn heit.
Piter: ‘Ik dacht toen hij dat zei, die moet ik onthouden.’
De melodie is op het Ierse folk-nummer Old Black Rumen is door Piter ‘verbouwd’ om het wat meer passend te maken bij feest en schaatsplezier.
Het lied wordt vaak aangevraagd en wordt ook dikwijls gespeeld op crematies. Beerenburg is onderdeel van de Friese identiteit geworden.
Over hoe gezond beerenburg is lacht Piter: ‘Ik denk zeker dat de beerenburg van de Weduwe een heilzame werking heeft maar je wordt er niet onsterfelijk van.’
Rock-‘n-roll
Hij heeft behoorlijk verstand van beerenburg en kruiden. Dat blijkt uit het lied Blau as de gentiaan dat hij schreef over deze bergbloem. Voor het boek maakte hij trouwens nog enkele beerenburgnummers.
‘Beerenburg is ook rock-’n-roll,’ aldus Piter.
Het boek, Het Beerenburg Evangelie getiteld, is uitgegeven door Eddy van der Noord van uitgeverij Louise, geschreven door oud-journalist en muziekkenner Harry de Jong (hij interviewde alle grote popsterren) en Niels Westra zorgde voor de prachtige fotografie. Hij is een vriend van Piter en zou zanger worden in een van de eerste Friese rockbands, Okke Hel. Fotograferen ging hem echter beter af. Nu hebben de mannen dan toch samen een nummer gedaan in de vorm van een boek dat fraai is vormgegeven door Monique Vogelsang.
Opregte maag-kruiden
De drank beerenburg is qua naam afgeleid van Hendrik Beerenburg die in 1724 begon met het op jenever trekken van geneeskrachtige kruiden. Hij noemde ze ‘opregte maag-kruiden’. Via scheepsbemanningen die door het Kleinzand voeren kwam Anjenette Joustra-Reinders in 1864 in contact met de Amsterdamse distilleerderij. Haar man, wijnhandelaar Steven Joustra, was net overleden en Anjenette ging de zaak voortzetten met een jeneverstokerij.
Schoonzoon Jan Huges nam het bedrijf over, daarna werd de zaak overgenomen door zijn zoon Uko Hendrik Huges en vervolgens door diens schoonzoon Jacob Sonnenberg. Hij is de vader van Jaap Sonnenberg. Toen de erfgenamen van Hendrik Beerenburg wilden stoppen moest hij hemel en aarde bewegen om het recept van het kruidenmengsel te verkrijgen, maar dat lukte. Met een uitstekend gevoel voor pr wist Jaap de naam en faam van Weduwe Joustra wijd te verbreiden. Zelfs leden van de koninklijke familie, onder wie Prins Bernhard, kwamen meermalen op bezoek.
Jenever stoken werd echter door de regeltjes in regeltjesland bijkans onbegonnen werk en Sonnenberg besloot Weduwe Joustra te verkopen aan distilleerder Dirkzwager in Schiedam, welk concern in 2016 failliet ging. Voor dochter/opvolgster Heleen Sonnenberg, die vol enthousiasme al evenzeer aan de weg timmerde, was dat een grote dreun.
Boomsma
Gelukkig kwam de weduwe weer in Friese handen want de Leeuwarder distilleerder Boomsma van broer en zus Chantoine en Saskia Boomsma brachten het bedrijf onder in hun onderneming. De Weduwe werd weer springlevend en is nog steeds een chirurg met hart en ziel voor lijf en leden.
