LEEUWARDEN – De apotheose van het schaatsseizoen is de strijd om De Zilveren Bal in de Leeuwarder Elfstedenhal (woensdag 8 maart), het enige 100 meter schaatstoernooi ter wereld. Dit prachtige sprintevent is bedacht door oud-sprinter Jan Ykema (winnaar van olympisch zilver op de 500 meter in 1988 in Calgary). Inmiddels wordt de toernooidirecteur ondersteund door een grote, professionele organisatie waarvan ook Lammert de Graaf, oud-directeur van Jorritsma Bouw, deel uitmaakt. Lammert houdt zich bezig met de commercie.
De Zilveren Bal herstelt een oude schaatstraditie in ere.
Jan: ‘Al tweehonderd jaar geleden stonden de stadswallen in de Prinsentuin bomvol mensen bij schaatsrijderijen. De wedstrijd voor de vrouwen ging om een zilveren bal, en zo heette het festijn dan ook. Ik vond dat we bij gebrek aan natuursijswinters weer zo’n prachtige strijd moesten organiseren. Dat verdient Leeuwarden, dat verdient de schaatssport en dat verdienen de schaatsers aan het eind van hun seizoen.’
Kortebaan
Vroeger was de kortebaan (140 en 160 meter) waar de hele schaatssport om draaide. IJsclubs en herbergen hadden grif geld over voor een vet gevulde prijzenpot om de toppers uit alle windstreken te trekken. Als de winter lang genoeg duurde kon je in je leven een boerderij bij elkaar schaatsen. Helaas is door de overdekte ijsbanen de kortebaan naar de achtergrond gedrukt. Thialf had nog lange tijd een ‘poot’ aan de baan om 160 meter te kunnen sprinten, maar die sneefde bij de laatste verbouwing. In de Elfstedenhal wordt dan ook over 100 meter geschaatst, met drie man tegelijk.
In wezen hoort de sprint net als in de atletiek het koningsnummer te zijn. Het is spectaculair wanneer een spierbundel in het startschot valt. IJsbrokken vliegen je om de oren. Sprinten is het mooiste schaatsonderdeel, maar ondergewaardeerd.
In de jongensjaren van Jan was de kortebaan nog een volwassen sport: ‘Ik weet nog dat ik als 14-, 15-jarige tegen mannen als Piet de Boer, Matthijs Kuiper en Henk Hospes heb gereden. Dat waren clashes hoor. Om het sprinten een impuls te geven houden we dag tevoren clinics en een juniorenrace. We willen met dit evenement de sprint in ons land nieuw leven inblazen.’
KNSB
Helaas is de KNSB de enige partij die tijdens De Zilveren Bal niet thuis geeft.
Jan: ‘De bond had dit evenement moeten koesteren. Iedereen neemt dit serieus behalve de KNSB, coach Jac Orie en de Jumbo-ploeg. De hele schaatskalender staat bol van onoverzichtelijke wedstrijden en dan laat je de seizoenafsluiting links liggen. Onbegrijpelijk, maar zonder bond redden wij ons ook wel. En we hebben goede partners, zoals de Sven Kramer Academy. Met de scholen die de organisatie als opleidingsstage zien, werken we eveneens goed samen.’
Dat er meer aandacht aan het pure sprinten mag worden gegeven staaft Jan met de constatering dat een man als Dai dai Ntab, winnaar in 2017, minder snel is dan voorheen: ‘Aan de rondjes ligt het niet bij de Nederlanders maar Dai dai is van 9,6 naar 9,9 op de eerste honderd meter gegaan en dat verlies maak je niet goed.’
Hij hoopt dat de 100 meter een officieel nummer wordt in de schaatssport en er een WK van wordt gehouden, maar er zal nog veel water door de Rijn moeten stromen wil het zo ver komen.
De Zilveren Bal is overigens meer dan sport.
Lammert: ‘Het is een show en een relatie-event bij uitstek. We maken er wat moois van en toeschouwers en sponsors genieten van de entourage met lichteffecten, entertainment, luxe catering en livemuziek. Om het VIP-paviljoen op het middenterrein zo optimaal mogelijk neer te kunnen zeten verhuren we die ook, onder andere voor het slot van het marathonschaatsen, en hebben we ons programma uitgebreid. Nu is het zaak nog meer sterke bedrijven aan ons te binden.’
