Huis – De Dekemastins, het oudste nog bewoonde huis in Franeker | Bouwjaar – 1485 | Adres – Dijkstraat 5, Franeker | Bewoners – Maarten de Bok en Annet van der Hoek (sinds 1986)
Historie – De Dekemastins in Franeker, niet te verwarren met Dekemastate in Jelsum, is gebouwd omstreeks 1500. Als jaartal wordt genoemd 1485. Het woongedeelte van Maarten en Annet vormt onderdeel van een vroeger, groter geheel. Een zogenaamde zalenstins.
Ernaast was het koetshuis. Aan de Lijnbaanstraat is de paardenstal. Later is daar een klein huis gebouwd dat in 1894 is afgebroken. Begin 1600 is in de grote zaal een plafond aangebracht, met grote balken. Ook werd een monumentale schouw aangebracht op de plaats van de vuurplaats en er werden bedsteden met mooie paneeldeuren in het interieur verwerkt.
In 1757 is het pand in tweeën gesplitst. Omstreeks 1800 is de voorgevel gestuct, naar de mode van die tijd. Omdat Monumentenzorg geen toestemming geeft om het pleisterwerk te verwijderen, is het aanzicht anders dan die van de andere stinzen in Franeker.
Wel is bij de laatste verbouwing een deel verwijderd, waardoor enkele kloostermoppen weer zichtbaar zijn.
De Dekemastins is tot 1607 bewoond door Dekema’s of erfgenamen van de familie.
Vanaf 1819 woonde in het oostelijk deel Van Beijma thoe Kingma, grietman van Franekeradeel. Hij verkocht het huis in 1826 aan de Grietenij Franekeradeel. Tot 1850 is dit deel het gemeentehuis geweest.
Het westelijke deel was van 1798 tot 1849 herberg De Doelen. Daarna was het tot 1896 een school. Tegenwoordig is het dus een winkel waar vrijwel niks herinnert aan de oude glorie.
Saillant – De woning van de buurman, waarvan de zijgevel in die van Dekema State was gefreesd, kwam te koop. Maarten en Annet kochten het huis en maakten van ‘de hokkenboel’ een prachtig leefhuis. De oude steeg waarin de woning stond kwam vrij en werd overkapt met een glasdak dat een prachtige lichtinval geeft. Architect Germ Brouwer tekende voor de verbouwing/restauratie. In 2009 werd de zolder aangepakt.
