ZUIDHORN – Meindert Talma (48) bracht op 5 maart zijn laatste voorstelling over de bijzondere dammer Jannes van der Wal, die in 1996 op 39-jarige leeftijd overleed. Tijdens de Zwarte Cross zal hij ook nog Jannes-nummers zingen, en op verzoek. Talma maakte indruk met deze productie. Verder is hij Wâlddichter (en Wâldsanger) van Achtkarspelen geworden. De liedjes die hij in dat kader schrijft gaan in première tijdens de maandelijkse optredens die hij met vrienden in de Kroeg van Klaas in Groningen en Neushoorn in Leeuwarden verzorgt. De nummers verzamelt hij op een cd die de eerste compleet Friestalige van zijn hand wordt.
Eerst Jannes. Heb je hem gekend?
‘Niet echt persoonlijk. Ik heb hem wel regelmatig gezien in het Groninger uitgaansleven en we ontmoetten elkaar in de mensa. Hij was een bekende stadsfiguur. Ik heb veel over hem gelezen. Zodoende wist ik veel over zijn leven en was ik in staat deze voorstelling te maken. Het is een show met een vijfmansband. Zang en tekst lopen synchroon.’
Hebben jullie overeenkomsten?
‘Ik denk van wel. Beide eigenzinnig, wij gaan ons eigen gang. Verder zijn we opgegroeid in dezelfde streek. Jannes in Driesum en ik in Surhuisterveen. En we hebben beide in Groningen gestudeerd. Jannes wiskunde, dat hij na een jaar voor gezien hield, en ik geschiedenis.’
Was je ook een dammer?
‘Toen ik jong was heb ik veel gedamd. Dammen was een populaire sport in de Wouden. Later had ik er geen tijd meer voor. Wel vond ik het leuk de damsport via de media te volgen.’
Waarom heb je een voorstelling over hem gemaakt?
‘Omdat hij me altijd heeft geïntrigeerd. En omdat hij in 1956 is geboren en in 1996 is overleden. Dan is 2016 een mooi en toepasselijk jaar me creatief aan hem te wijden. Mijn fascinatie voor hem ontstond in 1982 toen hij in Brazilië wereldkampioen werd.’
En hij eenmaal in Nederland op tv werd geïnterviewd door Mies Bouwman. Historische televisie.
‘Jannes viel stil. De vraag hoe oud hij was vond hij zo onbeduidend. In het voorgesprek was hem dat ook al gevraagd. Mies doet dan een paar simpele pogingen tot een conversatie te komen.’
Was het van haar kant geen dommige ongemakkelijkheid?
‘Zo zie ik het niet. Ze is gehaaid genoeg en ze buitte het volgens mij juist uit. Ze wist dat deze beelden heel Nederland bij zou blijven. Er zaten miljoenen mensen naar te kijken.’
Werd Jannes niet miskend?
‘Hij stond bekend als de damclown. Dankzij mijn programma en de uitzending van Andere Tijden Sport is het beeld over hem bijgesteld. Jannes was een scherpzinnig man.’
Jij hebt de damsport onder de aandacht gebracht. Dat kan het dammen wel gebruiken.
‘Er is inderdaad veel publiciteit over geweest. De impact was groot. Grote stukken in de kranten.’
Wat vond de familie van jouw voorstelling?
‘Mooi. Jannes’ broer Harke was er bij in De Lawei. Op de 60ste verjaardag van Auke Scholma heb ik mem Tryntsje een cd gegeven.’
Hoe ga jij jouw rol van Wâlddichter invullen?
‘Ik woon in Zuidhorn en dus is het aardig om artistiek naar Achtkarspelen terug te keren en de gemeente op de kaart te zetten. Ik ga Friese verzen schrijven over allerlei personen uit het heden en verleden van Achtkarspelen. Een mooie gelegenheid om na twee jaar een Friese cd uit te brengen.’
