Leeftijd: 55.
Geboorteplaats: Drachten.
Woonplaats: De Wilgen.
Burgerlijke staat: Gehuwd met Henrike, 3 kinderen van 17, 18 en 21.
Opleiding: havo, heao en economie aan de Rijksuniversiteit Groningen
Functie: Algemeen directeur van de VDB Groep met participaties in Autoland van den Brug (VW, Audi, Skoda, Seat), Friesland Lease en twee schadebedrijven.
Werk/carrière: Gestart bij Bührmann-Tetterode.
Locatie: Grand Café 1834 Tjaarda Oranjewoud.
Chef-kok: Wim Koning.
Bediening: Riekele Heida.
Interview: Albert van Keimpema.
ORANJEWOUD – Hans van den Brug is niet het prototype van een autodealer. In zijn jeugd zat hij liever in een zeilboot dan in een auto, hij is doctorandus in de economie, hij was als dienstplichtige marineofficier, hij startte zijn werkzame leven als managementtrainee bij Bührmann-Tetterode en kwam aldus in de kartoninndustrie in Noordoost-Groningen terecht en in zijn showrooms staan naast auto’s ook e-bikes. Verder is hij als medeaandeelhouder van GroenLeven betrokken bij zonne-energie. Duurzaamheid is een belangrijk thema voor de maatschappelijk betrokken ondernemer, maar zijn engagement combineert hij met een nuchtere kijk en een pragmatische aanpak.
Pas op zijn dertigste kwam Hans in het familiebedrijf. Voorbestemd was hij niet.
‘Ik heb nooit gepoetst, stond nooit in de showroom om auto’s te verkopen. Ik leefde mijn eigen leven,’ zegt hij.
Of hij geschikt is voor de autobranche?
‘Mwah. Heit moet weleens getwijfeld hebben. Dat denk ik vast, hoewel hij erachter stond dat ik studeerde, de wereld verkende en hij vond dat ik elders aan de slag moest voordat ik in de zaak kwam, maar ik ben nooit gepushed.’
Van jongs af weet Hans wat het is, enige zoon in een familieonderneming, de derde generatie. Steevast luidde een begroeting met de opening: ah, Van den Brug, van VW. Een groot ego heeft hij niet: ‘Ik heb zeker geen hoge dunk van mij zelf, ben bescheiden. Ik hoef nooit op de voorgrond.’
Heb jij je ooit afgevraagd hoe de kost te verdienen?
‘Nee, ik heb alles op me af laten komen. Je moet de kansen pakken die voorbijkomen.’
Ben je met een gouden lepel in de mond geboren?
‘Zo lijkt het wel, maar dat valt wel wat mee. De autohandel is grillig. Je hebt goede en slechte tijden. Het is geen abc’tje om een autobedrijf te runnen. Komt bij dat wij niet verwend zijn en dat we een degelijke opvoeding hebben gehad. Het geld groeit ons niet op de rug, hield heit altijd voor.’
Geef je om geld?
‘De mooiste avonturen beleef je met het minste geld. Terug naar de basis. Nee dus. Als ik vandaag een grote zak geld binnenkrijg richt ik een fonds op voor het verzachten van klein leed. Een goed doel voor nooddruftige mensen.’
Een doel voor ogen heeft hij zeker. En micromanagement is niks voor hem. Hij is een man met een brede horizon, volgt de grote lijnen en geeft richting. En of je nu auto’s verkoopt of wasmiddelen, in wezen is er geen verschil.
Hans: ‘Onze business is ook geen auto’s, maar mensen. Dat geldt voor het hele commerciële leven. Zaken doe je met mensen.’
Samen met zijn zussen Gonnie, Ginie en Koosje is hij aandeelhouder van de onderneming, elk voor een kwart. Ongewoon, want de zussen zijn niet actief in het bedrijf. Meestal gaan de aandelen over naar de opvolger en wordt de naaste familie uitgekocht. Voor Hans is het echter geen probleem. Ze gaan harmonieus met elkaar om. Of zijn zoon, die Bedrijfskunde in Groningen studeert, in zijn voetsporen treedt is net als in zijn geval geen uitgemaakte zaak.
‘Maar hij zegt wel: heit, wat hebben wij een mooi bedrijf!’
Hij reist in een auto van jou?
‘Nee, hij gaat met de bus! Ik herken veel van mezelf in hem. Hij staat heel positief en relaxed in het leven en klaagt nooit. Hij woont in een hokje van drie bij vier en vindt dat ruim genoeg.’
Eenmaal in de zaak duurde het niet lang dat jouw vader uittrad.
‘Heit was directeur, mijn zwager Jan Ploeg, getrouwd met Gonnie, was adjunct-directeur, Bonno Veenstra was directeur van Friesland Lease en ik werd bedrijfsleider van de vestiging in Drachten. Dat waren wel wat veel kapiteins op het schip. Dat vond heit ook en toen is hij op zijn 67ste gestopt.’
Friesland Lease heeft de onderneming flink groter gemaakt.
‘Dit leasebedrijf is in 1973 opgericht. Een gouden zet. Wij waren onze tijd toen vooruit. Eerst was Friesland Lease een grote afnemer van onze auto’s, later is die koppeling losgelaten. Friesland Lease, waarvan de helft van de aandelen is verkocht aan Athlon, zet alle merken in de markt. Audi en VW hebben nu een aandeel van zo’n dertig tot veertig procent in de vloot.’
Autoleasing kan je ook kwetsbaar maken.
‘Dat hebben we gemerkt toen de Lehmann-bank omviel en de financiële crisis begon. Ik weet nog dat ik van vakantie terugkwam, van de zon naar de donkere wolken hier. Een cruciaal moment in onze bedrijfshistorie. Wij hadden de voorraden niet onder controle. Te veel nieuw en te veel occasions. De autobranche werd geconfronteerd met een kopersstaking. Landelijke leasebedrijven verloren miljoenen euro’s. Wij hebben in 2008 direct ingegrepen, eerder dan de rest. Beneden kostprijs stootten wij auto’s af. Je moet de durf hebben om je verlies te nemen. Er wordt wel gezegd dat dat je eerste winst is. Dat bleek. Wij konden daardoor sneller anticiperen op de markt dan anderen, 2009 en 2010 waren geweldige jaren voor ons.’
Hoe zat het met de mensen?
‘De sanering van de vloot betekende de grootste verandering binnen ons bedrijf. Er waren 21 verkopers. Ik zei tegen hen: we hebben twee keuzes, óf we reageren defensief en er moet een derde van jullie uit, óf we gaan ervoor. Het werd de laatste optie en dat is goed uitgepakt. Mijn formule luidde: e = k x a. Ofwel: effectiviteit, het plan, is het resultaat van kwaliteit maal acceptatie.’
Die wijsheid heb je zeker uit een managementboek? (Hans heeft een boek op tafel liggen: Handboek Betekenisvol Ondernemen)
‘Ik laat me de inhoud van managementboeken niet zomaar aanleunen, maar aan die formule hecht ik waarde, ja. Er was een omslag nodig en dan moet je mensen motiveren. Het creëren van een angstbeeld werkt niet, het schetsen van een positief beeld wel. Een verkoper zei toen tegen mij: jij komt niet uit de autowereld. Zo zag hij dat en niet ten onrechte. Maar ik antwoordde: als jij de koning bent van de brutowinst, ben ik de keizer van de nettowinst.’
Je ging anders leidinggeven?
‘Ja, ik stopte met een collectieve aanpak en ben de verantwoordelijkheden meer bij de persoon zelf gaan leggen. Als mensen van ons fouten maken doen ze het goed, want dan tonen ze initiatief en denken ze na. Wel ga ik er vanuit dat ze zich niet tweemaal aan dezelfde steen stoten.’
Heeft het sjoemelsoftwareschandaal negatieve invloed gehad?
‘Wij, importeur en dealers, wisten niet hoe het zat. We hebben wel onze mensen geïnstrueerd. Niet dat ze dachten: het zal bij andere merken ook wel zo zijn. Je moet altijd naar je zelf kijken, niet naar anderen.’
Ontwaar je wel eens fronsende blikken als klanten de elektrische fietsen zien staan?
‘Wij krijgen louter positieve reacties. Hoewel ik gek word van het woord duurzaam, hoef je geen helderziende te zijn om te onderkennen dat er aandacht voor het milieu moet zijn. Maar zonder geld verdienen kun je ook niks voor het milieu betekenen. Succesvolle ondernemers kijken trouwens altijd verder dan hun neus lang is, die zijn niet bekrompen en ze zoeken naar een balans in de maatschappij en in hun persoonlijk leven.’
Vlees of vis?
‘Vlees, karbonade. Jammer dat je die nauwelijks meer in restaurants kunt eten.’
