Evenals de wereldeconomie stond de Nederlandse economie in 2020 als gevolg van getroffen maatregelen ter bestrijding van het coronavirus vooral in het teken van ongekende krimp en groei. Ondank het forse herstel van de economische activiteit in het 3e kwartaal van 2020 kromp de economie over de eerste 3 kwartalen van dat jaar met ruim 4%. Gegeven de lockdown-maatregelen in het 4e kwartaal zal de economie over geheel 2020 dan ook een duidelijke krimp laten zien. Met name de consument (goed voor een bijdrage van 60% aan de economische groei in Nederland) liet het afweten. Niet omdat ze geen geld wilden maar het gewoonweg niet konden uitgeven aan horeca, musea, theaters en vliegvakanties. Ondanks de steunmaatregelen van de overheid kwamen er het afgelopen jaar een kleine 200 duizend werklozen bij, met name onder de jongeren. Ook bedrijven leden en lijden pijn zoals de luchtvaart (-70%), openbaar vervoer (-65%), horeca (-33%) en dienstverlening (-23%). Alleen al tussen maart en september 2020 gaf het kabinet voor ruim 20 miljard euro aan tegemoetkomingen in de vaste lasten en loonsteun. Hiermee werd de schade enigszins beperkt. Zo zijn er in 2020 “slechts” 3.700 bedrijven/ondernemingen failliet verklaard, wat 15% lager is dan het economisch gezien succesvolle 2019! Opvallend is dat de woningmarkt zich volledig aan de malaise in de reële economie heeft onttrokken. De gemiddelde woningprijs steeg met 7,7% met name als gevolg van schaarste op de nieuwbouwmarkt en het gevoerde negatieve rentebeleid van de ECB.
De steun van de Nederlandse overheid leidt via een fors hoger begrotingstekort tot het versneld oplopen van de staatsschuld. De steun zal ook de komende maanden moeten doorgaan en als de economie in 2021 als gevolg van vaccinatie hersteld, is het nog veel te vroeg om de broekriem aan te trekken. Die staatsschuld zal verder toenemen en het volgende kabinet zal de rekening (aflossing en rentebetalingen) doorschuiven naar de volgende generaties. Dezelfde generatie die nu geen baan kunnen vinden.
Het omvangrijkste economische herstel laat de China zien. Waar de Chinese economie in 2020 per saldo nog groeit met 2%, krimpt de economie van de VS met 5%. Een uitvloeisel van de wijze waarop beide landen met de pandemie zijn omgegaan. De komende jaren zal China beduidend harder blijven groeien en in 2028 de VS passeren als grootste economie ter wereld. Ook India groeit relatief hard. Binnen 10 jaar belandt India op de 3e plaats en streeft daarmee Duitsland en het VK, ondanks de Brexit, voorbij.
Daar waar de wereldwijde economieën grote schade ondervinden van Corona zet de opmars van aandelenbeurzen na de forse correctie in februari en maart van 2020 ongebreideld door. Nieuwe records werden neergezet en het einde is naar mijn stellige overtuiging niet in zicht nu Centrale Banken en overheden ongelimiteerd geld blijven rondpompen. Teveel geld om gebonden te worden in de reële economie en dus sijpelt het exces door naar de financiële en vastgoedmarkten. Een ontkoppeling tussen de reële en financiële economie is voorlopig een feit.
Pim Baljet
