In de media verschijnen in tijden met geopolitieke spanningen steeds vaker artikelen over vormen van digitale spionage door buitenlandse partijen in ons kikkerlandje. Recente voorbeelden zijn de gemeentebesturen die het Chinese TikTok om die reden in de ban doen, of de Rijksoverheid die voor het 5G netwerk niet wil dat KPN met het Chinese Huawei in zee gaat.
De metafoor dat wij de zaakjes goed voor elkaar hebben, en dat verre landen ons belagen, doet het natuurlijk altijd goed. Maar is Nederland zelf het braafste digitale jongetje van de klas?
In de Telegraaf publiceerde Marianne Zwagerman onlangs een artikel waarin ze stelt dan onze wantrouwende overheid haar eigen burgers bespioneert. Zeker als de wet Cyberoperaties wordt aangenomen, mogen al onze onschuldige Google, Whatsapp of mailbewegingen zonder aanleiding door de diensten worden afgetapt. Militaire diensten dringen aan, onder druk van de situatie rondom Rusland en China, om de zgn. Sleepwet in te voeren. In 2018 stemden de burgers van ons land bij een referendum daar nog in meerderheid tegen.
Rondom de Corona-pandemie werden door de dienst die is opgericht voor terrorismebestrijding (NCTV) enkele Tweede Kamerleden en talloze kritische burgers gevolgd. Later is via WOB-verzoeken komen vast te staan dat onze overheid met deze dienst heeft toegewerkt naar een situatie waarin ze via zgn. “mass-surveillance” en het koppelen van al onze gegevens die via auto’s, telefoon, belastingdienst, computers en data beschikbaar zijn, de bevolking zou kunnen controleren.
Als boeren hebben we zo onze ervaringen met een overheid die altijd meekijkt. Elk dier heeft een unieke code in het oor, en toen er veel tweelingen in de data zaten, was er bij LNV ook een geboorte; de kalverfraude! Later moest de Staatssecretaris alles terugnemen, en had er blijkbaar toch iets in de lucht gezeten… Dit voorjaar zitten we in de situatie dat het Ministerie van elke vierkante meter die ze vanuit de satelliet kan zien, wel even zal zeggen welk gewas de boer er verbouwt en hoe we daar via een soort van ambtelijke kalenderlandbouw mee om moeten gaan. De overheid en al die dure bureaus hebben ondertussen meer kritische mee-gluurders in dienst (die denken er verstand van te hebben en die we samen mogen betalen), dan het aantal boeren en hun echte werkers op het land.
Ook voor lokale overheden is Big Brother altijd gemakkelijk dichtbij. Veel gemeenten en waterschappen gebruiken Geo Sensus-achtige kaarttoepassingen, waarmee ze “de unieke mogelijkheid hebben om geautomatiseerd veranderingen tussen verschillende tijdstippen te signaleren”. Uw schutting wordt op het gemeentehuis al zichtbaar, als u de materialen nog maar net op de oprit heeft gelegd.
Met al die nieuwe speeltjes in de snoepwinkel is de Controlerende Overheid nog maar net begonnen. Met Big Data, Artificial Intelligence (A.i.), ChatGTP, drones en Maps van Geo Sensus kijkt ze ondertussen leuk mee, ook als er wel een dak boven uw bedrijf, kantoor of huis zit. Net als bij de toeslagenaffaire en de kalverfraude, kijken ze dwars door je heen en denken ze alles te weten.
Zijn politiek-bestuurders zich bewust van de aanslag op de privacy van burgers en bedrijven? Willen wij een overheid die vanuit wantrouwen haar eigen burgers in de gaten houdt? Moet jij je eigen overheid vrezen met de sporen die je achterlaat op internet?
Heksenjacht ligt op de loer.
