Het jaar 2021 was een jaar met vele gezichten. De samenleving was afwisselend in ‘lock down’ en ‘open up’. De wereldwijde economieën schoten na het afbouwen van de lock downmaatregelen uit de startblokken met groeipercentages die we zelden eerder hadden waargenomen. Ondersteund door een ruimhartig monetair en fiscaal beleid gaven consumenten vol overgave hun gespaarde geld uit en durfden producenten weer voorzichtig te investeren. De productie werd snel opgeschaald waardoor de vraag naar energie explodeerde. De olieprijzen stegen met ruim 50% omdat het aanbod door de OPEC
Dicht na elkaar verscheen in twee kranten een verhaal over de stand van zaken met betrekking tot de weidevogels. Eind mei las ik: “De weidevogel verliest van vijanden”. Drie weken later zag ik in een andere krant: “Optimisme over weidevogels na ongewoon broedseizoen”. Apart!
Een paar punten. Zo stond er dat de grutto haar nest niet verdedigen kan tegen de vos, kraai en steenmarters. In de Skriezekrite Idsegea las ik dat vijf steenmarters waren gevangen en gedood. Bij Tijnje werden wat later in het seizoen drie vossen neergeschoten.
Nu het positieve nieuws. Het natte en kille
De agrarische sector helpt al jaar en dag mee aan de verduurzaming van Nederland. Steeds meer boeren en tuinders plaatsen zonnepanelen op daken van stallen en schuren. Het plaatsen van zonnepanelen op daken vraagt van netbeheerders een grotere netaansluiting. Ook moeten zij de geproduceerde stroom afnemen. Helaas lukt dit in veel gevallen niet. Het gevolg hiervan is dat installaties niet worden aangesloten of geproduceerde stroom niet geleverd mag worden. Tientallen en mogelijk honderden boeren en tuinders raken hierdoor in de (financiële) knel.
Door te weinig capaciteit op het
‘Wie is jouw dokter prik?’, is een evenveel voorkomende vraag op feestjes in Amsterdam als de vraag waar je je dagelijkse boodschappen doet. De meeste van mijn vriendinnen zijn vijftigplus en zonder uitzondering laten ze regelmatig een prikje zetten om een paar rimpeltjes te vervagen. Ikzelf ga al jaren naar Floor Claus, een beeldschone botoxarts met een poepchique kliniek Amsterdam-Zuid, die eens per half jaar haar naald in mijn frons zet. Mijn fronsrimpel dreigde acht jaar geleden zo diep te worden dat je er een muntstuk in kon schuiven. Van mijn vriendinnen kreeg ik destijds
Dat Zalen Schaaf in zijn huidige vorm gesloten wordt is een historische blunder van afschrikwekkend formaat.
Argument 1 voor sluiting Schaaf: ‘Dat men de buurt tegemoet wil komen’. (D66 en CDA). Bizar: je gaat naast of tegenover een 224 jaar oud theater/poppodium wonen en stoort je dan aan theaterbezoekers. Met andere woorden: je gaat naast een kerk wonen en stoort je aan het klokgelui. Of je gaat naast een snelweg wonen en je klaagt over de auto’s. En staat dat handjevol klagende omwonenden wel in verhouding tot de duizenden mensen die van Schaaf genieten?
Argument 2 voor
De Bantegaaster Bouwe Mús offreerde volgens familieverhalen honderd jaar geleden – zijn huisje staat er nog – zijn vrouw aan wie hem even thuis wilde brengen. Hij kon niet fietsen en het vervoer ging toen nog te voet of met paard en wagen. Pake Jan Martens de Haan wilde daar niks van weten. Die had zelf een vrouw.
Deze associatie krijg ik bij het aanbod van noordelijke bestuurders om eventjes 220.000 huizen te bouwen in ruil voor een treinverbinding. De Friese gedeputeerden zijn kennelijk zo wanhopig dat ze dit groene land willen opzadelen met 45.000
In een van mijn laatste vergaderingen van VNO-NCW-MKB Fryslân hebben wij een goede discussie gevoerd over de wenselijkheid van woningbouw in ûs Provinsje. Niet alle bestuursleden zijn onvoorwaardelijk voor de bouw van grote aantallen huizen in onze regio, maar er blijken wel grote zorgen over de vergrijzing en het beschikbare arbeidspotentieel voor onze bedrijven en instellingen.
Met wat feiten op tafel wordt dit onderwerp snel en beter inzichtelijk. Als je bijvoorbeeld naar de demografische kaart van Fryslân kijkt, dan zegt het Fries Sociaal Planbureau dat we door vergrijzing,
Het is een beproefde manier van werven van nieuwe klanten: agressieve verkopers in een winkelstraat die jou een abonnement willen verkopen. Verkopers die voor het grootste gedeelte variabel worden beloond op basis van verkochte (proef)abonnementen. Als je al abonnee bent, hebben ze liever dat je snel doorloopt, want dan hebben ze niets aan je. Terwijl een figuurlijke flinke knuffel veel meer op z’n plaats zou zijn. Acquisitie en klantbehoud zijn veelal twee verschillende takken van sport binnen hetzelfde bedrijf. Niet te geloven, zo slecht!
Of neem die bureaus die alles uit de kast
In grote delen van de wereld zijn de meeste maatregelen ter beperking van de verspreiding van het coronavirus inmiddels opgeheven. Voor hoelang weten we nog niet. Veel zal afhangen van het tempo van vaccineren en of er varianten gaan komen van het virus. De economie schiet als een bliksemschicht uit de startblokken. Dit is echt anders dan een economie die herstellende is van een recessie. Zo is de werkloosheid nog altijd relatief laag, het aantal faillissementen laag, krediet ruim beschikbaar, besparingen van consumenten op recordhoogte en de rente rond de 0%. De economische groei
Er was een etentje georganiseerd voor alle vrijwilligers. Aangezien ik sinds twee jaar vrijwilligerswerk doe in ons dorp, was ik genodigd. In een goed restaurant, midden in de dorpsstraat, stond een lange tafel voor ons klaar. We waren met 25 man. De eigenares van het restaurant kwam met haar opschrijfblok bij de tafel staan en vertelde dat we konden kiezen uit vlees of vis. Het vlees was rundvlees met zuurkoolstamppot, de vis een snoekbaars met pasta. Het notitieboekje had ze ook achterwege kunnen laten want 24 mensen kozen vlees, en eentje vis. Dat was ik.
Het vlees was minimaal
Nu de R van Swarte Pyt in de maand zit, laait de discussie over onze verloren tradities nog één keer op. Dan is het voorbij, want geschminkte zwartkoppen zie je straks in het wild niet meer. Die kleur mag de kapper opbergen. De pruiken en de glimmende oorringen van klatergoud kunnen naar de Kringloopwinkel, waar je ze voor een halve euro kunt kopen. Want slechts een paar Blokkeerfriezen, én Jennie Douwes en haar discipel Kerst Huisman, willen ze nog hebben.
Er blijft niks over van de mooie dorpscultuur van vroeger. Toen was het nog gezellig op school. Dan pestten we ongehinderd
Onlangs viel mijn oog op een artikel over voedingsadviezen, van de Twentse kinderarts Ellen van der Gaag. Ze pleit in haar artikel voor het eten van onbewerkte groenten, rundvlees en zuivel. Bij met name jonge kinderen is bewezen dat een gebalanceerd menu bijdraagt aan versterking van het immuunsysteem, waarmee bijvoorbeeld luchtweginfecties minder kans krijgen, en kinderen sneller herstellen als ze gezond eten.
In haar promotieonderzoek volgde Van der Gaag 118 "Kwakkelkleuters" met steeds terugkerende luchtweginfecties. De ene helft volgde een half jaar haar voedingsadvies, de
In december staan de kerstgeschenken weer op het programma. De aanbiedingen hiervoor worden vaak door vele verschillende aanbieders net na de zomervakantie verstuurd. Bedrijven die in korte tijd veel volume moeten draaien. Van zogenaamde originele ideeën mag ieder bedrijf gebruik maken, want dan ben je goed voor je medewerkers en klanten. De laatste week voor de kerstvakantie, stromen alle relatiegeschenken binnen en tegelijkertijd krijgen alle medewerkers traditiegetrouw het pakket thuis opgestuurd of mogen ze dit afhalen bij het bedrijf. Leuk, vaak kostbaar en de impact is
Koning Willem-Alexander verguist in Holland, niet in Friesland. Hollanders vinden overal iets van, dus ook van de hoogte van de jaarlijkse staatstoelage aan het Koninklijk Huis en de recente ingekorte vakantietrip van het Koninklijk gezin naar hun vakantiehuis in Griekenland. De Friezen lopen weg met het Koninklijk paar en ik zal uitleggen waarom.
De Oranjes hadden zich al in de 17e eeuw gevestigd in Friesland. De weduwe van de Friese stadhouder Willem Frederik van Nassau, Albertina Agnes van Nassau en prinses van Oranje, kocht in 1676 het landgoed Sickinga State met 3 daarbij
Ik kende de wolf en de vos alleen uit sprookjes. Van de wolf wist ik dat hij het op roodkapje had voorzien en dat hij zich eens voor grootmoeder hield om het lieve kind te kunnen verslinden. De vos sprak mij als jongen aan omdat hij zich altijd verstopte. Je zag dit schuwe dier nooit. En verstoppen, dat deden wij jongens ook. Je onvindbaar veinzen, heerlijk. En je leerde dat de vos de passie preekte, dat hij wel zijn haren verloor maar niet zijn streken. En de vos was behalve schuw ook sluw. Een ander te slim af zijn, dat was wat wij jongens zonder iPad ook graag deden. De wolf en
Voor kernenergie was er ineens aandacht. Of de politieke partijen daar wat aan gaan doen wachten we af. Maar wat doen we aan het grote verzet tegen de windmolens?
Als ik door Friesland rij kijk ik met verbazing en soms afkeer naar al die molens. Je zult er maar wonen, denk ik dan. Gelukkig ziet het gebied, waar ik woon, er heel wat frisser uit.
Hoe kan dat, vroeg ik toen ik hier kwam wonen. Dat komt omdat de gemeenteraad in de toen nog onafhankelijke gemeente Wijmbritseradeel niets voelde voor die windmolens. Heel anders dan in de gemeenten daaromheen, zo richting de
Wat weet u nog van het jaar 2017? Of, laten we het iets recenter houden, 2019? Afgezien van bijzondere persoonlijke omstandigheden zullen het jaren zijn die aan de vergetelheid ten prooi zullen vallen. Hoe anders is dat met 2020. Het begon zo mooi, dubbele cijfers, uit te spreken als twintig twintig of toch als tweeduizendtwintig? Een getal bestaande uit de optelsom van de kwadraten van maar liefst vier opeenvolgende priemgetallen, 17, 19, 23 en 29. Hoe anders is het gelopen.
Op dit moment, exact een jaar geleden wisten we nog niets over een anderhalvemetersamenleving. Terwijl het
‘Ze spreken Chinees op school’, zei mijn broertje na zijn eerste dag op de kleuterschool, ‘ik kan de andere kindjes niet verstaan. Alleen de juf praat normaal.’ Mijn moeder legde uit dat de kinderen Fries spraken. ‘Waarom doen ze dat?’ vroeg mijn kleuterbroertje verbaasd. ‘Omdat hun ouders Fries spreken,’ antwoordde mijn moeder. Toen mijn broertje zei dat hij ook Fries wilde leren, vertelde mijn moeder dat dat vanzelf zou gaan omdat hij het zou oppikken van zijn vriendjes op school. Daarin had ze tot op zekere hoogte gelijk. Ik leerde ook Fries van mijn buurmeisje
Minister Hugo de Jonge, met zijn kekke schoentjes, gaat niet aan vlijt ten onder. Hij zei 30 november dat we op 4 januari 2021 zouden gaan vaccineren, maar vlak voor de kerstdagen wist bij de GGD niemand wat en hoe precies. Wopke Hoekstra is inmiddels partijleider geworden. Mark Rutte glorieert als in duistere tijden. Vermoeide Nederlanders gaan met vakantie want ze hadden geboekt, waarna ze bij terugkeer meteen op de ic kunnen uitslapen. Een app komt een half jaar later dan beloofd, en de Action en de Wibra behoren tot de essentiële winkels omdat ze ook koekjes verkopen.
Op 1
We hebben met zijn allen een bijzonder, en voor velen een moeilijk jaar 2020 achter de rug. Nu we net aan het nieuwe jaar zijn begonnen, lijkt het mij wel een mooi moment om deze column juist nu te vullen met hoop, een wenkend perspectief, vooruitgang en gezondheid in 2021. Op alle zaken die ik ga noemen is vast het een en ander af te dingen, maar het lijkt me in het kader van het voorgaande goed, daar in deze eerste editie van het Fries Journaal in dit jaar, eens NIET bij stil te staan.
Een grote gamechanger wordt natuurlijk het vaccin tegen corona. Een bijzondere prestatie van de
Thuiswerken is sinds maart 2020 massaal uitgetest en dit leidt tot weinig obstakels. Veel organisaties denken een belangrijke besparing van kantoorwerkplekken te kunnen bewerkstelligen. Het ging immers goed. Het zou dom zijn, om snel conclusies te trekken.
Natuurlijk was thuiswerken anno 2020 ideaal. De timing van de pandemie was wat dat betreft prima: de technologie biedt ons voldoende mogelijkheden om thuis voldoende productief te zijn. Veel mensen hebben aan een laptop voldoende, om hun werk goed te doen.
Toch zou het van weinig inzicht getuigen dat de werkgever gaat bepalen of
Evenals de wereldeconomie stond de Nederlandse economie in 2020 als gevolg van getroffen maatregelen ter bestrijding van het coronavirus vooral in het teken van ongekende krimp en groei. Ondank het forse herstel van de economische activiteit in het 3e kwartaal van 2020 kromp de economie over de eerste 3 kwartalen van dat jaar met ruim 4%. Gegeven de lockdown-maatregelen in het 4e kwartaal zal de economie over geheel 2020 dan ook een duidelijke krimp laten zien. Met name de consument (goed voor een bijdrage van 60% aan de economische groei in Nederland) liet het afweten. Niet omdat
Met belangstelling en genoegen volg ik deze zomer in de LC de serie over de Friese Identiteit, “Typysk Frysk”. Journalist Irene Overduin geeft in de editie van 15 augustus, over de Friese Economische identiteit, een inkijkje in haar persoonlijke ervaringen aan de bureaus van Klaas Jansma en Willem Stegenga. Een jonge journalist uit Utrecht, maakte in 1990 de sprong in het diepe bij twee echte diepfriezen. Jansma leerde haar; “Friesland is een land van boeren en schippers, van klei, zand en veen”.
In het vier pagina’s tellende artikel blijkt dat Irene Overduin naar Klaas Jansma
Het Centraal Bureau voor de Statistiek ( CBS) publiceerde onlangs de “inktzwarte” cijfers over de ontwikkeling van de Nederlandse economie in het tweede kwartaal van dit jaar. De economie vertoonde een krimp van 8,5% t.o.v. het eerste kwartaal van dit jaar waarmee de totale krimp over het eerste half jaar uitkwam op 10%. Een historische krimp die we zelfs in de jaren dertig van de vorige eeuw niet eerder hebben meegemaakt. Hiermee is in één klap vijf en een half jaar aan economische groei weggevaagd. Verrassend? Allerminst, gegeven de lockdown-maatregelen die door de regering
Het grappigste beeld van dit jaar vond ik de rij voor de GGD op Terschelling. Allemaal losers die een test wilden omdat ze op de besmette camping De Appelhof hadden gestaan. De week ervoor nog schijt aan corona, en nu met 169 man/vrouw bang om ziek te zijn.
Sommigen moesten nog voor de uitslag naar huis van pa en ma. Ik had ze als kapitein geweigerd. Of bij een zandbank afgezet. Ga maar Wadlopen door het slik, is goed voor je.
Die campingeigenaar vergeleek het polsbandje waarmee ze in de supermarkt – terecht – gekeerd werden, met de Jodenster. Dat is