TWIJZELERHEIDE – In het Stan Huygens Journaal van De Telegraaf stond over de streekproductverkiezing van Fryslân Culinair geschreven dat ‘roggebrood best sexyer mag’. Dat bracht winnaar Wander Schotanus uit Twijzelerheide op een idee. Sinds dit najaar maakt hij een speciaal roggebrood waar de naam ‘sexy’ aan gekoppeld is. Het is een heerlijk, klef roggebrood waarin onder meer rozijnen en abrikozen is verwerkt zijn.
‘Lekker smeuïg,’ zeggen Wander en Reitse Spanninga, die er eentje thuisbezorgd kreeg door Fryslân Culinair-voorzitter Tjitte de Wolff.
Wat heet, het is een roggebrood
HARLINGEN – Veltman Vis Service bestaat 25 jaar. Viering van dit jubileum kon vanwege corona niet doorgaan, maar uiteraard werd er wel bij stilgestaan. Hoe goed het bedrijf is konden de pashouders van Fryslân Culinair ervaren. Bij Veltman werd namelijk het eerste Mini Event gehouden. Dat is nieuw op de FC-kalender. Een excursie blijft nu eenmaal interessant, het is sociale happening en je wordt verwend met een lekkere proeverij en goede wijn.
Veltman Vis Service in Harlingen is sinds 1996 een vooraanstaande visgroothandel die kwaliteit, duurzaamheid en versheid hoog in het vaandel
BEETSTERZWAAG/LEEUWARDEN – Bistro Nijeholt op Landgoed Lauswolt en bistro Aragosta in Leeuwarden zijn toegetreden tot Fryslân Culinair, de club van kwaliteitsrestaurants in Friesland. Daarmee komt het aantal leden op 11. Beide gerenommeerde zaken draaien al een tijdje. Bistro Nijeholt werd in 2017 geopend en Aragosta in het voorjaar van 2021.
Fryslân Culinair-voorzitter Tjitte de Wolff is opgetogen over de uitbreiding: ‘Wij willen doorgroeien naar meer dan vijftien restaurants. Het moeten natuurlijk wel echte versterkingen zijn. Dat staat met deze restaurants buiten kijf. Wij
HOLWERD – Diverse streken en regio’s in Nederland als Zeeland, Groene Hart, De Friese Wouden, Veluwe, Overijssel, Limburg en de Wadden streden tegen elkaar om de titel ‘Lekkerste Streek van Nederland te pakken. Elke streek neemt een kok mee die van drie producten uit die streek een gerecht maakt. Een deskundige jury beoordeelt alle gerechten. Voor de Wadden gaat chef-kok Aart Wijker van Grand Hotel-Restaurant Opduin op Texel een gerecht maken van Texels lamsvlees, Kollumer zoete erwt en Groninger zwarte waddenmosterd. Streekeigen Producten Nederland (SPN) uit Wageningen organiseert
VEENWOUDEN – In het Brûsplak bij Feanwâlden waren de eerste aren zichtbaar in de rijst die daar dit jaar is gezaaid. Heel bijzonder dat in een relatief koud verlopen zomer er rijst in Fryslân groeit. Het zou een interessant alternatief kunnen zijn in de zoektocht naar nieuwe gewassen in het veenweidegebied.
In het kader van het project Better Wetter zijn bij het Brûsplak door studenten van Aeres MBO Leeuwarden (voorheen Nordwin College) een aantal demonstratieplekken aangelegd. Daarmee wordt ervaring opgedaan met natte teelten.
DOKKUM – Op de plek van de overkluizing tegenover het stadhuis was vroeger een zijl (spuisluis). Het zoute water van het Grootdiep kwam toen tot de stad, die in een ver verleden nog eb en vloed kende.
‘Hier was de scheiding tussen het zoute en het zoete water,’ zegt ambtenaar vastgoed- en grondzaken Frans Hettema van de gemeente Noardeast-Fryslân, staand op de overkluizing en wijzend naar de oude haven (het Grootdiep) aan de ene kant en de nieuwe haven (het Kleindiep) aan de andere kant.
‘Als je er onderdoor vaart zie je nog waar de sluisdeuren zaten.’
DOKKUM – Ze is vinoloog en sommelier en niet de eerste de beste. In de culinaire wereld heeft ze haar sporen verdiend. Tijd om op haar veertigste een nieuwe weg in te slaan en voor zichzelf te beginnen; Mathilda Broekstra. Aan de Hoogstraat in Dokkum heeft ze de wijnwinkel Miss Vino geopend. Eigenlijk meer dan dat, want wijn vormt een twee-eenheid met eten.
Mathilda: ‘Mijn passie ligt in de wijnspijscombinatie. Als vinoloog heb je wijnkennis maar als sommelier weet je wat je in huis hebt en adviseer je gasten welke wijnen bij welke gerechten goed passen.’
DOKKUM – Rond de verschijning van het boek Onder Frieslands grauwe hemel door Johannes Keekstra, over de Friese dichter-dominee François HaverSchmidt (1835-1894), alias Piet Paaltjens, is een speciaalbier gebrouwen in Dokkum. De naam is Blondlokkige Johanna, naar een bekend gedicht van Paaltjens. Het is ‘het verdrietigste biertje van het Noorden’, met ‘de bitterzoete smaak van zwelgen in liefdesverdriet’.
De naamgeefster is Johanna van Slooten, een Dokkumse uit de negentiende eeuw die HaverSchmidts hart sneller deed kloppen.
DOKKUM – De donkerste nachten met de helderste sterren zie je aan de Waddenkust. Duisternis is een belangrijk maatschappelijk thema geworden. Vrijwel overal wordt het zicht verstoord en lichtvervuiling is alom. Het verlangen naar diepdonkere nachten, zo belangrijk voor ons bioritme en dat van de dierenwereld, wordt sterker.
Het is dan ook een mooi initiatief om het Nationaal Park Lauwersmeer als het Dark Sky Park te bestempelen. Op drie locaties in het Lauwersmeergebied en in de Marnewaard zijn hemelplatforms neergezet. Vandaar kunnen mensen bij helder weer vallende sterren zien
DOKKUM - Met oprechte belangstelling en blikken van herkenning bracht Arno Brok, een bedrijfsbezoek aan de slachterij van Menno Hoekstra in Dokkum. De Friese commissaris van de koning bleek een slagersachtergrond te hebben.
‘Dat leidde tot een interessant gesprek,’ aldus Menno Hoekstra, die Brok een uitgebreide rondleiding gaf door de stal, de slachterij en de koelcel.
‘Alles was in productie, dus ik heb het proces goed kunnen laten zien. Brok was belangstellend en stelde gerichte vragen.’ De twee hadden elkaar eerder ontmoet bij Fryslân Culinair.
DOKKUM – Begonnen als specialist in mobiel en caraudio is Audiocom 25 jaar na oprichting uitgegroeid tot een modern bedrijf dat alle grote netwerken in telecom en internet aanbiedt. Het jubileumjaar staat dan ook in een feestelijk teken. Op de socials zijn allerlei acties op touw gezet. De toekomst ziet er al even florissant uit want Audiocom is breed gespecialiseerd in vast & mobieloplossingen, camerabewaking, ict, reparaties en autosystemen als ritregistratie, radar en laserdetectie.
‘Wij kunnen op al deze terreinen zowel particulier als ondernemer volledig ontzorgen,’ zegt
DELFSTRAHUIZEN – Het is misschien wel de beroemdste auto van Nederland, de Citroën SM van Johan Cruijff in de vroege jaren ’70. De foto dat hij poseert voor zijn bolide is iconisch. Zó jaren ’70. De voetbalvedette met halflange haren, gestoken in gele coltrui, lammy om de schouders. Auto en speler vormen een twee-eenheid: snel, stijlvol, elegant. Het design is onovertroffen, voortgeborduurd op de wereldvermaarde DS, beter bekend als de ‘Snoek’.
BEETSTERZWAAG – Twintig jaar geleden speelden Joop en Mads Wittermans Vader en Zoon. Nu staan ze weer samen op het toneel, maar er is het nodige veranderd. In de voorstelling van toen had pa last van een midlifecrisis en weigerde de zoon, ondanks inspanningen van z’n vader, te voldoen aan de normen van de maatschappij. Anno 2021 hikt de zoon tegen een midlifecrisis aan en lijkt hij conformist te zijn geworden. Terwijl in vader de anarchist ontwaakt; hij zet zich af tegen alle regels die het ouder worden en de naderende dood met zich meebrengen. De rollen zijn dus volledig
LEEUWARDEN – Jentsje Popma is 100 jaar. Ter ere van zijn eeuwfeest zijn zes exposities aan hem gewijd waarvan er nu nog vier lopen. Popma wordt weleens de ‘vrolijke onheilsprofeet’ genoemd omdat hij met zijn abstracte landschappen waarschuwt voor een teloorgang als gevolg van menselijke activiteiten, de bouw van huizen en de aanleg van wegen, de mechanisatie in de landbouw en klimaat.
Een overzichtstentoonstelling georganiseerd door Stichting Nijkleaster (die Popma’s nalatenschap gaat beheren) was te zien in de Grote Kerk in Leeuwarden (tot 2 oktober). In het weekend van 9 en 10
BOLSWARD – De Gysbert Japicxpriis is dit jaar toegekend aan dichter Eeltsje Hettinga voor de gedichten die hij schreef als ‘Dichter fan Fryslân’. De Gysbert Japicxpriis is de hoogste literaire onderscheiding voor oorspronkelijk Fries literair werk, vergelijkbaar met de P.C. Hooft-prijs voor Nederlandse literatuur, en wordt sinds 1947 uitgereikt. De prijs wordt toegekend door Gedeputeerde Staten van Fryslân, die daarvoor wordt geadviseerd door een commissie. De tweejaarlijkse prijs is om en om voor Friestalig proza en poëzie.
ORANJEWOUD – Achtendertig was Jeanne Bieruma Oosting (Leeuwarden 1898-Almen 1994) toen ze zichzelf in 1936 op een Parijse expositie zelfbewust presenteerde als schilderes. Haar Zelfportret in werkkiel drukt triomf uit. Ze had dan ook een lange strijd moeten leveren voor ze zich op deze manier durfde uit te beelden. Volgens de conservatieve opvattingen van haar rijke adellijke Friese familie hadden meisjes maar één doel in het leven na te streven: trouwen en kinderen krijgen. Werken was taboe.Die strijd was niet voorbij toen Oosting zich eenmaal aan haar milieu had ontworsteld.
SNEEK – Wie anders dan acteur Freark Smink, zoon uit een boerengezin met negen kinderen, kan een theaterstuk schrijven en vertolken over zijn afkomst en wat zich in het boerenleven in zijn geboortedorp Sondel voltrok. Het werd in naam toegeschreven op de in werkelijkheid bestaande, welgestelde boerenfamilie Van der Goot in dat Gaasterlandse Sondel.
‘Ik woe in namme ha dy't my fertroud oandocht en dy't ik al fan jongsôf brûk. Ek moast de namme yn de fierste fierte net op Smink lykje,’ zegt Freark, alias Frâns van der Goot.
GROUW – Onder geweldig najaarsweer voer de Frisian Queen uit voor de 16e Stamtafeltocht. Die is in 2003 voor het eerst gevaren. Bedoeling was om de Friese herbergen aan het water te inspecteren. In naam doet men dat nog steeds, maar de dag is uitgegroeid tot een varend feest met muziek en vertier. Ditmaal was Grouw de uitvalsbasis. De tocht voer langs Terherne waar aangelegd werd bij Sâlt, de nieuwe tent van Yodi Vellinga (bekend van het paviljoen op het Starteiland). Daarna werd koers gezet naar Rufus aan het Water tussen het Sneekermeer en de Langweerder Wielen. Daar werd gerookte
HINDELOOPEN – Roosje in Hindeloopen is de 27ste Friese Hofleverancier. Commissaris Arno Brok overhandigde het predicaat aan eigenaar Titus Stallmann, samen met broer Johan de 4e generatie van het bedrijf sinds 1894. Johan is meubelmaker en Titus de schilder. Roosje Hindeloopen, gespecialiseerd in de oude Hindelooper kunst, maakt handgemaakte en beschilderde meubelen. Het bedrijf combineert oude technieken met een nieuwe kijk op schilderspatronen en vormen en creëert daarmee bijzondere meubelen.
Arend Roosje begon met de Hindelooper meubel- en schilderkunst.
SURHUISTERVEEN – Weemoed bepaalde de sfeer op de 39ste Profronde van Surhuisterveen. De plaatselijke held van het Friese wielermekka, Pieter Weening, nam op zijn veertigste afscheid als prof. Halverwege koers stapte hij af. Het publiek onthaalde hem met een groot applaus. Na de race, het enige profcriterium dat dit jaar doorgang vond, werd hij door burgemeester Oebele Brouwer van Achtkarspelen tot ereburger benoemd.
‘Pieter is een groot ambassadeur voor de gemeente.
KORNWERDERZAND – Wethouder Mirjam Bakker van Súdwest-Fryslân onthulde bij het Kazemattenmuseum een informatiepaneel, ontworpen door interieurarchitect Rein Feenstra uit Goutum. Een initiatief van vijf Friese “oorlogsmusea“: het Kazemattenmuseum op Kornwerderzand, de Stichting Titus Brandsma Museum als museale partij van De Tiid in Bolsward, Bezoekerscentrum Mar & Klif in Oudemirdum, Museum Warkums Erfskip (oorlogszolder in het stadhuis in Workum) en Museum Bescherming Bevolking in Grou (periode na de Tweede Wereldoorlog). De vijf musea startten in 2019 de samenwerking onder de titel
LEEUWARDEN – Wie anders dan Guus Hiddink had beter de tentoonstelling ‘Korea – Poort naar een rijk verleden’ kunnen openen? De voetbalcoach is een halfgod in het land dat hij tijdens het WK van 2002 in Japan en Zuid-Korea naar de halve finale leidde. Een voor onmogelijk gehouden prestatie was dat. Dus om de aandacht op de expositie in Keramiekmuseum Princessehof te vestigen was het aardig dat Hiddink bereid was naar Leeuwarden af te reizen.
Topstukken uit het Nationaal Museum of Korea in Seoul zijn voor het eerst in Nederland en ze zijn te zien tot 21 augustus 2022.
VEENWOUDEN – In veel regio’s op de wereld wordt het platteland vergeten. No-nonsense leiders als Donald Trump danken hun steun daaraan. In Friesland is er wel aandacht voor het platteland. Met allerlei projecten wordt de vitaliteit gestimuleerd, zoals Kansen in Kernen. Een treffend voorbeeld van dit beleid is het park en het stationsgebied in Veenwouden. Gedeputeerde Klaas Fokkinga, wethouder Kees Wielstra (Dantumadiel) en wethouder Tytsy Willemsma (Tytsjerksteradiel) sloten dit project samen met schoolkinderen af.
De provinciale rondweg van Veenwouden is verdwenen. Op die plek is
LEGEMEER – Tijdens de Jouster Merke wordt er van alles gedaan: dobbelen, kaarten, gokken, draven, paardenkeuren, bridgen, maar ook golfen. Veel ging er niet door omdat burgemeester Fred Veenstra had besloten ’s lands oudste Merke vanwege corona te schrappen, toch waren er enkele activiteiten die wel doorgang konden vinden. Op de baan van Burggolf in Legemeer werd het 15e Jouster Merke golftoernooi gehouden. Er stonden 56 golfers op de baan. De bokaal ging naar Marco Nijholt. Hij haalde 23 stablefordpunten. Tweede en derde werden Tjepke de Vries en Richard Elsinga met 21 punten.
BOLSWARD – Niemand minder dan Koning Willem-Alexander opende cultuurcentrum De Tiid in Bolsward. Dat is gehuisvest in het gerenoveerde oude stadhuis waar de bonte knaagkever huishield. Het gebouw heeft nu weer een mooie publieksfunctie (museum, café, bibliotheek, gemeenteloket, archief, oudheidkamer, Gysbert Japicxhuis). Het stadhuis geldt als een van de mooiste raadhuizen van ons land. Het is ontworpen door bouwmeester Jacob Gysbert (de vader van de beroemde dichter) en gebouwd tussen 1614 en 1617.
OUDEMIRDUM – Op 8 november 1941 stortte tussen Oudemirdum en Nijemirdum, in het weiland van de familie Wagenaar aan de Hoitebuorren, de Britse bommenwerper Whitley Mk.V Z6948 EY-F neer. Een Duitse nachtjager had het toestel geraakt. De piloot kon het branden vliegtuig niet meer in de lucht houden. Alle vijf bemanningsleden kwamen om. Om de herinnering aan deze crash levend te houden is bij het Blotevoetenpad Gaasterland op de Hege Gerzen een gedenkpaneel geplaatst.
De crash heeft een diepe indruk gemaakt op de Gaasterlandse bevolking.
Kaartverkoop & Informatie
Prijs € 95 p.p. iclusief High Wine.
Kinderprogramma € 37 p.p.
Kaarten bestellen?
Bel 0512-381245 of mail info@lauswolt.nl
BEETSTERZWAAG - Onze Spa & Wellness ‘The Art of Beauty by Lauswolt’ biedt alles wat u zich maar kunt wensen voor totale ontspanning. Soms vergeten we te genieten, toch is ‘me-time’ ontzettend belangrijk in het drukke bestaan van tegenwoordig.
Laat uw dagelijkse zorgen even los en geniet van een heerlijke behandeling. Ons uitgebreide salonprogramma biedt voor ieder wat wils. Of u nu kiest voor de French Haute-Cosmétique behandelingen van Orlane, voor een manicure of pedicure van O.P.I., een lichaamsmassage of een compleet arrangement, ons team van beauty professionals laat u
ORANJEWOUD - De nieuwe invulling van uw vertrouwde Tjaarda, daar is het afgelopen jaar hard aan gewerkt. Met ingang van 1 april 2022 nemen wij na 27 jaar afscheid van de Golden Tulip Group en gaan we als zelfstandig en onafhankelijk hotel verder onder de naam Parkhotel Tjaarda. De komende periode gaat Parkhotel Tjaarda grondig verbouwen en wordt er een nieuwe huisstijl onthuld.
Als Parkhotel willen we onze unieke ligging in een bosrijke omgeving benadrukken en daar past een nieuwe uitstraling met een kenmerkend beeldmerk bij.
Iets over het nieuwe beeldmerk:
Het designbureau
SNEEK – De werf Bavaria introduceert een nieuw model in de succesvolle SR Serie; na de SR 41 zal de BAVARIA SR36 haar debuut maken op de boot 2022 media meeting in Düsseldorf. Een intelligent ruimteconcept, een sportief en elegant design, in combinatie met veilige vaareigenschappen maken de BAVARIA SR36 tot een bijzonder schip om perfecte dagen door te brengen op het water met familie en vrienden. Samen met het BAVARIA-ontwikkelingsteam tekende de Italiaanse ontwerper Marco Casali de lijnen van het motorjacht, dat 11,68 m lang en 3,89 m breed is en standaard over een zwemplatform
AMELAND – Spreekstalmeester Johan Haringsma kon het niet genoeg benadrukken: het was een homogene ploeg die zich tijdens het 3e Bornrif Open op de golfbaan van Ameland manifesteerde. Hij deed zelf niet mee, want hij golft niet, en daarom schiep hij er zoveel genoegen in dat zijn maten uit de Leeuwarder scene zo’n homogeen gezelschap vormden. Hij bezigde het woord zo’n veertig keer. Homogeen, het klinkt de Leeuwarder skûtsjevoorzitter als muziek in de oren.
Dat de organisatie hem weer bereid vond de prijsuitreiking op te luisteren, was opmerkelijk. Johan was namelijk jarig.
GROUW – Vaak zijn het de burgers die landschappelijke waarden moeten bewaken. Vertrouw niet te veel op de overheid. In Grouw zijn bezorgde inwoners opgestaan om een onzalig plan te voorkomen: het graven van een kanaal dwars door de eilandpolder Hegewarren in het Nationaal Park De Oude Venen. Provincie Fryslân wil deze onbelemmerde vaarweg voor beroepsvaart naar Drachten omdat die korter is dan de huidige route langs Trijehûs, Wartena, Eernewoude en De Veenhoop. Zelfs heeft de provincie al een recreatiewoning aan de Trijehûstersleat aangekocht om ruim baan te maken. Want zo’n
Naam: Friso Douwstra (37)
Woonplaats: Leeuwarden
Was: Wethouder in Leeuwarden
Is: Gedeputeerde van Fryslân
‘Ik voel me zeer vereerd’
Friso Douwstra is een van de opvallende, jonge gezichten in de Friese bestuurswereld. Hij koppelt flair aan politiek inzicht en elan aan pragmatisme. Douwstra is door de CDA Statenfractie voorgedragen als opvolger van Sander de Rouwe die is benoemd tot burgemeester van Kampen. Men is blij dat hij instemt met de voordracht. Douwstra mag dan jong zijn, hij geldt als een ervaren bestuurder. Hij is sinds 2010 raadslid in Leeuwarden en sinds 2017
GROUW – Al zestien bieren omvat het palet van brouwerij Bjuster in Grouw. Maar eigenlijk zijn het er nog veel meer want Bjuster brouwt ook veel private labels voor de horeca. Tegenwoordig wil elk zichzelf respecterend restaurant of café een eigen huisbier. Auke van der Veen brengt dus veel leven in de brouwerij.
‘Ja, het is druk. Het bier is best,’ lacht de brouwer. Hij is nog lang niet klaar met het assortiment. ‘Er kunnen nog wel zestien bij, wij hebben nog ideeën zat,’ zegt hij.
Bjuster is dus aan een bjusterbaarlike opmars bezig in bierland. Speciaalbieren zijn hot en Bjuster
UITWELLINGERGA – Nyck de Vries (26) uit Uitwellingerga is in Berlijn wereldkampioen in de Formule E geworden, de elektrische tegenhanger van de Formule 1. Daar was vorig jaar nog geen plaats voor hem, maar wie weet volgt hij Max Verstappen met wie hij in de kart felle duels uitvocht. Nyck’s rivaal Lando Norris in kweekvijver Formule 2 waarin Nyck in 2019 de wereldtitel behaalde, rijdt nu vooraan in het racewalhalla. Nyck kwam in 2020 in het topteam van Mercedes, het merk dat vol inzet op zowel de traditionele racerij als de nieuwe E-klasse.
LELYSTAD – Scheepswerkplaats Batavialand verzorgde drie schepenweekenden in september 2021. Schepen die centraal stonden waren de Batavia, het Waterschip en de Ventjager. Het spiegelretourschip Batavia, de trots van de VOC, betreft een replica die in de jaren ’80 is gebouwd door de in Friesland woonachtige Willem Vos. Het Waterschip is een authentieke reconstructie met materialen als puddle-ijzer en veenmos. De Ventjager, de oudste, is een bijzonder vissersschip. Op de foto de spiegel van de Batavia. Dit schip is een voorbeeld van scheepsbouwkunst in de overtreffende trap. Bezoekers
FRANEKER – In Franeker is de nieuwe PW10 van Provinciale Waterstaat gedoopt. Het is de meest innovatieve PW10 ooit. De PW10 is een volledig elektrisch, CO2 neutraal schip met een lengte van ruim 15 meter. De accu’s worden ’s nachts met groene stroom bijgeladen. Daarnaast zitten er tien zonnepanelen op het dak van de stuurhut. Het vaartuig is geschikt om eventueel in de toekomst over te schakelen op waterstofaandrijving.
Een warmtepomp regelt het klimaat in de stuurhut.
SPANNUM – In 2021 bracht Friesland een ode aan haar bijzondere landschap. Als onderdeel van dit themajaar zetten dichter des Vaderlands Tsead Bruinja en kunstenares Claudy Jongstra deze zomer hun eigen expertise in om het Friese landschap in de spotlights te zetten. Naast deze twee kunstenaars wordt iedereen opgeroepen om mee te werken aan een kunstwerk waarmee de provincie als mienskip een Hulde aan de Horizon brengt.
Visit Friesland nodigde de twee uiteenlopende kunstenaars uit om de ode vorm te geven.
BEETSTERZWAAG – Manege Onder de Linde in Beetsterzwaag verzorgt dagelijks therapeutisch en recreatief paardrijden voor mensen met een beperking. Dat doen zij met ruim 60 vrijwilligers en enkele vaste medewerkers. Commissaris Arno Brok, zelf ook liefhebber van de paardensport, was onder de indruk van de professionaliteit van de organisatie en het aanbod.
Zo’n 240 ruiters rijden bij de manege, waarvan 170 een enkelvoudige of meervoudige beperking hebben. Het dagelijks reilen en zeilen, van verzorging tot het rijden, wordt door enkele vaste medewerkers en ruim 60 vrijwilligers
BAKHUIZEN – Een klein bericht in het Nieuwsblad voor Friesland van 20 februari 1915 leidt in augustus 2021 tot een bijzondere vondst in Bakhuizen: grote muurschilderingen, gemaakt door Belgische militairen tijdens hun gedwongen verblijf in Gaasterland tijdens de Eerste Wereldoorlog.
GOUTUM – Het zijn exoten in het Friese boerenlandschap: de Amerikaanse boerderijen. De uitstalling geeft een beeld van een bijzonder type ‘pleats’ waarvan er maar zestien zijn gebouwd en die qua inrichting van stallen en schuren afwijken van gangbare types. Ze staan bijna allemaal in Friesland. In oktober 2021 verscheen het boek Amerikaanse boerderijen in Fryslân geschreven door de onderzoekers en samenstellers van de expositie Hans de Haan en Jacob van der Vaart.
De meeste mensen denken bij Friese boerderijen aan de drie traditionele modellen: de kop-hals-romp-, de kop-romp- en
‘Mijn gevoel als boerenzoon is veranderd’
BRITSWERD – Acteur Freark Smink, alom bewonderd en gelauwerd, is een boerenzoon die op zijn 73ste na tientallen theater-, televisie- en filmrollen en vele stukken waarvan hij auteur was, het magnum opus van zijn leven gaat spelen: Wat Soesto! Een titel die de ziel van het hele Friese boerenleven blootlegt. Een titel die zo gelaagd is, die zo divers geïnterpreteerd kan worden. Het is maar net hoe je het uitspreekt, hoe je het bedoelt; de onschuldige vraag, de dreigende opmerking, het minachtend oordeel.
WOUDSEND – De maandag van de tweede bouwvakweek is een hoogtijdag in Woudsend. Dan namelijk zeilen de skûtsjes op het Heegermeer. Dit jaar ging het festijn helaas niet door vanwege corona. Sjouke en Maya Schilstra van Vis en Meer wilden echter de feestelijke dag niet ongemerkt laten voorbijgaan. Ze deden een uitnodiging de deur uit en de respons was groot. De hele zaak was bezet en je mocht zelfs spreken van een skûtsjesfeer in het visrestaurant. De gasten werden verwend. Oesters, blini’s met kaviaar, Friese paling, kreeft, door Tjipke Tjalsma op de green egg gerookte zalm,
JOURE – ‘Roggebrood moet naar de stal smaken,’ zei Joop Braakhekke enkele jaren geleden. Tijdens de laatste streekproductverkiezing van de Friese restaurantclub Fryslân Culinair werd geopponeerd dat roggebrood ook naar de slaapkamer mag smaken om dit superfood een meer sexy imago te bezorgen… Roggebrood is heel gezond en voedzaam. Slechts één plakje levert 15 procent van de benodigde dagelijkse hoeveelheid voedingsvezels en ijzer.
‘Jammer dat roggebrood niet meer tot onze dagelijkse maaltijd behoort,’ sprak Heel Holland Bakt-icoon Robèrt van Beckhoven op de verkiezing bij
‘In Nederland zijn meer fietsen dan mensen’
MAKKUM – Het lijkt wel of de generaties Rinia tegen wil en dank in hun 128-jarige familiebedrijf terechtkomen. Nadat oprichter Tjeerd als smid en instrumentenmaker op een gegeven moment in fietsen begon was het maar afwachten of zijn zoon Tjeerd jr. terug zou keren van zijn tewerkstelling tijdens de oorlog in Duitsland, waar hij een Poolse vrouw trouwde. Toen dat wel gebeurde lag het niet in de lijn der verwachting dat zijn zoon Theo, de derde generatie, hem zou opvolgen. Theo was leraar Nederlands.
WARGA – Na zeven jaar in het buitenland te hebben gewoond en gewerkt keerde top-chef Geert-Jan Vaartjes met zijn gezin terug uit Vietnam. Vaartjes heeft drie jaar als chef op Mauritius gewerkt en daarna vier jaar in het Anantara resort in Vietnam. Het eerste wat hij deed was zijn eigen proeflokaal Oan Tafel in Warga bezoeken. Want ook al bestaat dit restaurant inmiddels een jaar, door de coronacrisis was hij er zelf nog niet geweest.
Geert-Jan: ‘Ik ben trots op wat ik samen met het team daar neer heb gezet in slechts een jaar tijd.
DOKKUM – Al 14 jaar had Andrea Bloem een lingeriewinkel op Ameland. Sinds 2021 is zij met Lotus (inderdaad, de bloem) ook in Dokkum op een intieme locatie aan de Kleine Hoogstraat gevestigd. Een stad die zij goed kent: ‘Familie van mij komt er vandaan en ik vind het een hele mooie stad. Ik zag hier goede mogelijkheden.’
Nee, Ameland is niet te klein voor een lingeriezaak.
‘Er komen meer dan zeshonderdduizend gasten en ik heb daar veel klanten van de vaste wal,’ zegt Andrea.
Veel lingeriewinkels zijn de afgelopen jaren verdwenen.
DOKKUM – Franca van der Meulen-Lap en Agathe Faber waren zo blij als een kind toen ze hun droom werkelijkheid zagen worden, namelijk het runnen van een eigen kinderkledingzaak die ze Lievelings Kids Boutique hebben genoemd. Over de naam waren ze al gauw zeker. ‘Ik heb in alles mijn lievelings en ik zeg het dus vaak. Vandaar,’ lacht Franca.
De twee zijn vriendinnen en nu dus ook collega’s.
Agathe: ‘Het idee speelde al langer bij ons. Franca zette het plan door en ik zou haar helpen. Maar toen zei ze dat ik mee moest doen en zo hebben we een eigen winkel.’ Voorlopig blijven ze
DOKKUM – In veel plaatsen zou de neiging groot zijn geweest om op zo’n prachtlocatie als Hotel van der Meer een appartementencomplex neer te zetten. Wel zo makkelijk en renderend. Zo niet in Dokkum. Daar werd het aloude, sinds 1914 bestaande hotel gerenoveerd en met behoud van de klassieke uitstraling omgetoverd in een modern horecabedrijf met zeven fraaie kamers en beneden een grandcafé/restaurant met een stijlvol, transparant interieur. Dokkum is weer een schitterend etablissement rijker.
Na vier generaties Van der Meer kwam de zaak te koop. Aannemer Biense Dijkstra kocht het
DOKKUM – Dokkum is zuinig op de prachtige gevels in de stad. Collectief wordt ervoor geijverd om het karakter te behouden. In weinig steden vind je zo’n gevarieerd, rijk cultuurhistorisch gevelbeeld. Ondernemers en bewoners weten maar al te goed hoe belangrijk dat is voor de stad. De gemeente beseft dat ook. Gezamenlijk is er een plan opgevat en een regeling tot stand gekomen. De Stadsontwikkelingsmaatschappij Dokkum (SOM) heeft er een potje voor gereserveerd om eigenaren van panden eventueel te helpen met opknappen. Dat kan door subsidie of een gunstige lening.
‘De initiatieven
Aan grote bespiegelingen was er geen gebrek op de eerste dag van de Benelux Tour (de vroegere Ronde van Nederland) met Dokkum als start- en finishplaats. De provinciale wielerwereld droomt van grote wedstrijden hier. En of het nu de Tour de France, de Giro of de Vuelta is, dat maakt niet uit. Al jaren speelt die droom door de hoofden van bestuurders. Gedeputeerde Sander de Rouwe uit de fietsstad Bolsward doet er zijn best voor, ook al is hij de nieuwe burgemeester van Kampen. Dan nog zal hij Friesland niet in de wielen rijden.
‘We kunnen toch ook via Kampen richting Italië?’
De race-auto van Mr. Bean
OLDEMARKT – Mr. Bean (Rowan Atkinson) mocht op tv altijd in een koddige Mini rijden, hortend en stotend vooruit, privé wist hij wel van scheuren. Sterker, hij is een groot autoliefhebber die van topsnelheden houdt. Op de circuits is hij een begenadigd coureur die zich met de top kan meten. Zo won hij de 24-uurs van Spa-Francorchamps. Eén van de auto’s waarin hij de 24-uurs van Le Mans reed is een Aston Martin Vantage GT4 en die staat in de showroom van Carrosso in Oldemarkt waar Robert Visser tal van schitterende young- en oldtimers heeft staan.
BOLSWARD – In Tiidgenoaten ontmoeten de eigenzinnige teksten van de 17e-eeuwse schrijver en dichter Gysbert Japicx de jazzy klanken van Hiske Oosterwijk (1989). De twee delen een passie voor het Frysk en een worsteling met het kunstenaarschap. Oude teksten krijgen nieuwe betekenis in dit theaterconcert over het vermogen van mensen om over grenzen, vooroordelen en verschillen heen contact met elkaar te leggen. Rieneke Speerstra van de Gysbert Japicx Holckema Stichting zegt erover: ‘.’
Het idee voor het concert ontstond doordat Oosterwijk de teksten van Japicx op nieuwe muziek zette.
LEEUWARDEN – Bij uitgeverij Wijdemeer is verschenen het boek Sheherazade van het neevlig Noorden van Cornelie van Uuden. Het boek beschrijft het levensverhaal van de in een Fries socialistisch milieu opgegroeide onderwijzers/schrijfster Nine (Trijntje) van der Schaaf (1882-1973). Zij werd geboren in Terhorne en groeide op in Akkrum. Met geen andere opleiding dan lagere school en een grote drang tot schrijven, vertrekt ze in 1889 als zeventienjarige naar Den Haag om daar als dienstmeisje te werken. Ze biedt haar verhalen tevergeefs aan bij een plaatselijke boekhandel.
LEEUWARDEN – Een van de meest bijzondere kunstenaars die Friesland heeft gekend is Koos van der Sloot (1953-2018). Je moet de durf maar hebben om één object centraal te stellen in je hele oeuvre. Bij hem is dat het ei. In alles wat hij heeft gecreëerd zijn eieren verwerkt.
‘Het ei is de wereld die ik bereizen moet,’ zei hij in 2009 over zijn fascinatie.
Zijn kunstwerken noemde hij EGGSCAPES; assemblagekunst van (lege) eieren, eierdozen en alles wat eraan relateert.
Koos van der Sloot groeide op in de omgeving van Joure. Hij zwerft door de weilanden en neemt wel eens een ei
